boekbespreking door Carmen Font

Het was de wetenschapper Isaac Newton die in 1687 waarschuwde dat de wetten van beweging en universele zwaartekracht niet betekenen dat het Universum een machine is, en in zijn Principia1 de beroemde opmerking maakte: “Zwaartekracht verklaart de bewegingen van de planeten, maar het verklaart niet wie de beweging in gang zette.” Een soortgelijke constellatie van hemelse en aardse materie is te vinden in Een Meester spreekt, waar beide vrijuit bewegen in harmonie met en in reactie op een veelvoud aan esoterische wetten die ons leven beïnvloeden. De verspreider van dit inzicht is niet God, maar een Meester van de geestelijke Hiërarchie van de planeet, die dit boek zijn karakteristieke toon van opmerkzame openbaring meegeeft.
Een Meester spreekt is een chronologische compilatie van artikelen, geschreven door de Meester —, via Benjamin Creme, en vanaf zijn oprichting in januari 1982 gepubliceerd in het maandblad Share International. Dat is wat Share International zo’n unieke publicatie maakt, want het is de enige in de wereld waarin in elke editie een artikel van een Meester van Wijsheid verschijnt. Deze continuïteit en vooruitgang verschaffen op den duur een inkijk bij de Hiërarchie. Half grappend kunnen we ons afvragen, wie is “onze man in de Hiërarchie”? In feite is hij geen gewone man, maar een Meester van Wijsheid die ook Benjamin Creme’s Meester is. Omwille van vele wijze en noodzakelijke redenen is Benjamin Creme verzocht om de identiteit van de Meester, door Wie hij gedurende vele jaren is voorbereid en met Wie hij in de loop der jaren het wederzijdse telepathische contact heeft vervolmaakt, niet te onthullen. Daarom is Hij algemeen bekend komen te staan als “Benjamin Creme’s Meester”. Maar belangrijker dan zijn naam of speculaties over zijn identiteit is de lange opeenvolging van ophanden zijnde inzichten die het stempel dragen van een van “de Groten”: een precieze woordkeuze die de lezer bijblijft en een toon van liefdevolle urgentie, zelfs met betrekking tot de meest serieuze onderwerpen. Soms lijken de zinnen van de Meester buiten de gedrukte bladzijde te treden en roepen zij levendige beelden op in het denken van de lezer.

Een Meester in de literatuur
Het is misleidend om aan te nemen dat omdat Een Meester spreekt een compilatie is van artikelen die in chronologische volgorde zijn gerangschikt (tot aan december 2003 in de derde, Engelstalige editie van dit boek; december 1999 in de tweede, uitgebreide Nederlandse druk van januari 2000), de inhoud daardoor willekeurig of te divers is. Wanneer men Een Meester spreekt van begin tot einde herleest worden de veelzijdige betekenissen duidelijk, evenals de onzichtbare draad en de zorgzame wijze waarmee de Meester ons aanspreekt. Want lezers hebben geleerd de stem van Benjamin Creme’s Meester te herkennen, zoals Hij ons ook heeft leren kennen door de wijze waarop we al dan niet reageren op Zijn woorden. Dit is wellicht een van de meest intrigerende aspecten van de relatie tussen de Meester en ons, de mensheid en, in het bijzonder de lezers die Zijn artikelen maandelijks volgen.
De Meester biedt in veel opzichten een inkijk in de Hiërarchie. Het is verhelderend te zien hoeveel artikelen gewijd zijn aan de plannen van Maitreya en de Meesters voor de mensheid. In ‘De Meesters in de wereld’ (oktober 1984) lezen we “Wanneer de Meesters Hun aanwezigheid voor het oog van de wereld bevestigen, zal er een grote verandering plaatsvinden in de verhouding tussen Hen en de mensheid” (blz.59). Een maand later, in ‘Medewerkers van God’ betrekt de Meester Zichzelf in het verhaal: “Gelukkig voor de wereld is de mens niet alleen. Achter hem staan en stonden altijd de Oudere Broeders van het ras, klaar om onze jongere broeders in hun nood te steunen wanneer de roep om hulp naar Ons oprijst” (blz.61). Hij besteedt speciale aandacht aan het onderstrepen van de vele nuances die deze samenwerking kenmerken, en het is altijd stimulerend deze te beschouwen vanwege de belofte die ze in zich dragen. We zien dit in ‘De Kenners keren weer’ (maart 1985) aangezien “…de mensen de Meesters van Wijsheid [zullen] leren kennen als hun vrienden en bondgenoten op het lange pad van evolutie, als hun gidsen en mentors in een groeiend bewustzijn van het Plan dat Zij dienen, en als hun waarborg voor een toekomstige, gelijksoortige verrichting” (blz.67). Aldus is de relatie tussen de Hiërarchie en de Mens gebaseerd op een wederzijds vertrouwen in elkaars beweegredenen en mogelijkheden: “De nieuwe mens zal zijn trouw betonen”, stelt hetzelfde artikel, “aan de waarheid dat de mensheid Eén is, bijeengehouden door de kracht van Liefde zelf, door zijn tolerantie en onschadelijkheid, en zijn juiste verhouding tot alle natuurrijken” (blz.67-68). Afgaande op de huidige staat van de wereld, zou je kunnen twijfelen aan het menselijke vermogen tot ‘onschadelijkheid’, maar de Meesters zijn onverdeeld in het vertrouwen dat ze hebben in de stralende toekomst die de mensheid wacht. Zij doen ons geen oppervlakkige toezeggingen maar laten ons weten dat deze belofte binnen handbereik is.
In ‘Inwijding’ (mei 1985) legt de Meester uit wat het nemen van de eerste inwijding in groten getale zal betekenen voor de mensheid; ons wordt gezegd dat “[Maitreya’s] taak zal zijn om de esoterische handelingen en ceremoniën te verrichten die verbonden zijn met deze aloude wetenschap, en om aan de verbaasde ogen van de ingewijde de geheimen te onthullen die daarin verborgen liggen” (blz.72). Wat Maitreya nu op de innerlijke gebieden verricht, zal Hij doen in groepen die klaar zijn om het ‘vuur van de staf’ te ontvangen op het fysieke gebied: “Zo zal de taak van de Christus voltooid worden: de uiterlijke openbaring van het Koninkrijk van God. Zo zal Hij in staat zijn het werk van Zijn handen te aanschouwen en tevreden zijn” (blz. 72). De schoonheid van deze twee verklaringen ligt niet alleen besloten in de betekenis, oftewel de manifestatie van het Geestelijke Koninkrijk op het fysieke gebied (bestaande uit de Hiërarchie en ingewijden), maar evenzeer in hun metaforische taalgebruik (“Zijn Handenarbeid, Zijn tevredenheid in het aanschouwen hiervan”). Het is voor ons moeilijk te begrijpen op welke wijze Maitreya, als de Wereldleraar en Hiërofant bij de eerste twee inwijdingen, “tevredenheid” kan ervaren. Ons idee van tevredenheid kent weinig overeenkomsten met dat van een Meester, en dit is een van de vele voorbeelden die we in het boek tegenkomen van de beperkingen van woorden om de staat van zijn van onze Oudere Broeders over te brengen. Niettemin is Benjamin Creme’s Meester zeer bedreven in het aanwenden van de woordkunst om een complete ervaring van de Hiërarchie te geven: Hoe is het om een Meester te zijn? Wie is Maitreya? We weten dat Hij een Planetair Avatar is, de Wereldleraar, de Christus, de Heer van Liefde. De Meester omschrijft hem ook – na “De Krachten van Wederopbouw halen nu de oogst van hun zaaigoed binnen” – als “Een enorme Rivier van Waarheid is Hij, die allen voedt die deze wateren indrinken. Een Fontein van Liefde is Hij, die allen in Zijn hart sluit. Een Avatar als geen tevoren is Hij, gekomen om de mensen het besef te geven dat ook zij Goden zijn” (blz.139/140). De metaforen van ‘water in overvloed’ en het bezwerende effect van deze regels (“…is Hij”) roepen levendige beelden en een ritme op van de overvloed van Maitreya’s liefde jegens de mensheid en Zijn vertrouwen in onze toekomstige verrichtingen. Zijn poëtische stem is de reden dat een artikel van de Meester nooit in herhaling valt, hoewel hij gedurende de jaren veel soortgelijke onderwerpen heeft ontleed.

Geen retoriek
Lezers van Share International geven vaak aan dat zij enthousiast uitzien naar het artikel van de Meester wanneer zij een nieuwe editie van het tijdschrift ontvangen. Het nieuws dat het bevat, en de wijze waarop het wordt aangeleverd, wekt een gevoel van welzijn in de lezer op. Maar dit is niet alleen maar retorische troost. Elk artikel van de Meester behandelt een onderwerp dat op de een of andere manier verband houdt met een actueel onderwerp: van het einde van de Koude Oorlog tot de effecten van de commercialisering, de Golfoorlog, 11 september, de beurskrach, spanningen in het Midden-Oosten, armoede, ziekte, terrorisme, milieu, het nieuwe millennium, of een wetenschappelijke ontdekking. Elk stuk is een capsule van wijsheid. Dikwijls gaf een artikel van de Meester aanleiding tot verdere besprekingen in de vorm van een uitgebreid artikel (of zelfs een boek) van Benjamin Creme, zoals De Grote Aantocht, De Oproep tot Dienstbaarheid, Samenwerking, Het tijdperk van wonderen kent geen einde, Eenheid of De stem van het volk. Een gedeeld kenmerk van recentere artikelen van de Meester is Zijn beschrijving van de wijzen waarop de Hiërarchie de staat van de wereld beschouwt. In ‘Welkom bij het feestmaal’ (juni 1996) neemt hij de roep van de mensheid om vrijheid en waardigheid onder de loep. “Het hoeft geen betoog dat achter deze roep om vrijheid Maitreya en Zijn groep staan. Al heel lang hebben Zij ernaar gestreefd dit verlangen te stimuleren en de mensen bewust te maken van de noodzaak van individuele vrijheid zonder welke de grootste prestaties van geen waarde zijn” (blz.293). De handelingen van de mens ten behoeve van vrede en rechtvaardigheid, in de vorm van ‘de macht van het volk’ of specifieke acties op economisch en maatschappelijk vlak, zijn niet onopgemerkt gebleven door de Hiërarchie. In december 2001, toen de wereld nog op haar grondvesten schudde door de gebeurtenissen van 11 september, erkende de Meester evenzeer het lijden van zovelen als de geest van verzoening die een dergelijke ervaring met zich mee zou kunnen brengen. In een bijzonder ontroerend artikel genaamd ‘De intrede van Maitreya’ richtte de Meester zich op Maitreya’s verbond met de mensheid dat verder gaat dan enige andere bede: “Alleen een Wezen met Zijn onmetelijke wijsheid kan een dergelijke last aanvaarden. Alleen iemand met Zijn onvergelijkbare moed kan zo’n taak ondernemen. Uit de chaotische toestanden van tegenwoordig moet Hij een nieuwe en betere orde scheppen. Uit de huidige kwelling van miljoenen moet Hij een nieuwe wereld vormen. Wie is er om Hem te helpen bij Zijn reddingswerk? Wie zullen zich achter Zijn zaak opstellen en hun broeders en zusters helpen” (Share International, december 2001).
Aangezien onze Oudere Broeders uitblinken in liefde, kunnen we iets leren van de wijze waarop Zij sympathiseren met onze huidige staat: “Iedere Meester is een mens, maar is de menselijke staat van bewustzijn met zijn beperkingen en illusies al lang ontgroeid. Zij begrijpen goed welk lijden deze beperkingen en illusies de mensen opleggen en trachten op alle manieren hun lot te verlichten; tijdens hun lange verblijf op het Pad als gewone mensen hebben zij hetzelfde lijden evenzeer goed gekend en intens gevoeld” (‘De Meesters verschijnen’, blz.303). Dit is geen simpel medeleven van de zijde van onze Oudere Broeders, maar een volledig besef van de beproevingen van de mens.
Verstoken van drama en sensatiezucht, komt vaak de waarheid van de menselijke ellende, worstelingen en zegen tot uiting. Geen geval is te onbelangrijk, of te vluchtig, om aan de aandacht van de Meester te ontsnappen. Alles wat het menselijk welzijn en het Plan van Evolutie voor deze planeet betreft, wordt het onderwerp van een poëtische uitwijding voor Benjamin Creme’s Meester. Het is geen toeval dat het eerste artikel van Een Meester spreekt uit januari 1982, getiteld ‘Een nieuw begrip van tijd’, gaat over de benodigde transformatie van ons begrip van tijd: “Wanneer de mens het leven vanuit het innerlijke, creatieve standpunt benadert, zal tijd zijn greep op ons denken verliezen en ons bijgevolg bevrijden van zijn tirannie. Dit alles vereist een nieuwe beoordeling van de plaats van de mens in het universum en het vestigen van een waarachtiger contact met de Bron van ons bestaan” (blz.1). Aldus kunnen lezers een begrip ontwikkelen van de beweging op alle gebieden van menselijk streven, de wetten van zwaartekracht waaraan de Hiërarchie en de Mensheid onderhevig zijn, en de lange constellatie van uitdagingen en prestaties die wenken aan ons firmament – waarvan de Mens de helderste ster is.

Nederlandse uitgave: Een Meester spreekt, Artikelen uit Share International 1982-1999; januari 2000. Uitg. Share Nederland, Amsterdam.

Een nieuw deel, A Master Speaks, Volume Two, dat de Engelstalige artikelen uit Share International vanaf januari 2004 tot aan december 2013 bundelt, verschijnt in 2014.

Carmen Font, schrijver en academicus, woont in Barcelona (Spanje).

1) Verkorte titel van Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (Mathematische Principes van de Natuurfilosofie), Isaac Newton, London, 1687 (twee herziene edities in 1713 en 1726).