Rijkste 85 mensen ter wereld bezitten evenveel als helft wereldbevolking

“Rijke elites hebben politieke macht ingelijfd om de regels van het economische spel naar hun hand te zetten, waarbij ze de democratie ondermijnen en een wereld creëren waarin de 85 rijkste mensen evenveel bezitten als de helft van de wereldbevolking,” aldus Oxfam, de groep die zich met mondiale ontwikkeling bezighoudt. Het onlangs verschenen rapport van Oxfam, Werken voor de enkelen, beschrijft het vernietigende effect dat de groeiende ongelijkheid in zowel de ontwikkelde als de ontwikkelingslanden heeft, en hoe dit de rijksten helpt de democratische processen te ondermijnen en beleid door te drukken dat hun belangen ten koste van alle anderen bevordert.
Volgens het rapport groeit de publieke bewustwording van deze kwesties wereldwijd. Uit opiniepeilingen die voor Oxfam in zes landen werden gehouden (Brazilië, India, Zuid-Afrika, Spanje, het VK en de VS), blijkt dat de meeste ondervraagden in al die landen van mening zijn dat wetten in het voordeel van de rijken werken. De implicaties van een dergelijke ongelijkheid zijn onheilspellend, stelt het rapport: “Deze enorme concentratie van economische middelen in handen van minder mensen vormt een belangrijke bedreiging voor samenvoegende politieke en economische systemen. In plaats van samen vooruit te gaan, worden mensen in toenemende mate gescheiden door economische en politieke macht, hetgeen onvermijdelijk leidt tot grotere sociale spanningen en een verhoging van het risico van maatschappelijke ineenstorting.” Het rapport stelde vast dat de rijken in de afgelopen decennia met succes politieke invloed hebben aangewend om beleid te voeren dat in hun voordeel werkt, zoals op het gebied van financiële deregulering, belastingparadijzen, concurrentiebeperkende bedrijfspraktijken, lagere belastingtarieven voor hoge inkomens en investeringen, en bezuinigingen op openbare diensten voor de meerderheid. Sinds eind jaren 70 zijn de belastingtarieven voor de rijken in 29 van de 30 landen waarvan gegevens bekend zijn, gedaald. Deze “vangst aan kansen” voor de rijken ten koste van de armen en de middenklasse heeft bijgedragen tot een situatie waarin zeven op de 10 mensen in de wereld in landen leven waar sinds de jaren 80 de ongelijkheid is toegenomen, en 1 procent van de families in de wereld nu 46 procent van de rijkdom in de wereld bezit (110.000 miljard Amerikaanse dollar).
“Concentratie van rijkdom in de handen van enkelen leidt tot buitensporige politieke invloed,wat uiteindelijk … oneerlijk fiscaal beleid tot gevolg heeft, corrupte praktijken aanmoedigt en regelgeving van overheden op de proef stelt. Alles bij elkaar genomen dragen al deze gevolgen ertoe bij dat rekenschap en sociale integratie verslechteren,” stelt het rapport.
Winnie Byanyima, de verantwoordelijk directeur van Oxfam, zegt: “Zowel in de ontwikkelde als in ontwikkelingslanden leven we in toenemende mate in een wereld waar de laagste belastingtarieven, de beste gezondheidszorg en onderwijs en de mogelijkheid om invloed uit te oefenen niet alleen aan de rijken, maar ook aan hun kinderen worden gegeven.”
“Zonder een gezamenlijke inspanning om ongelijkheid aan te pakken, zal de aaneenschakeling van voorrechten en achterstanden van generatie op generatie overgaan. Spoedig zullen we in een wereld leven waar gelijke kansen slechts een droom zijn.”
Oxfam dringt er bij regeringen op aan om onmiddellijk actie te ondernemen om deze trend om te buigen. Oxfam pleit voor eerlijke, progressieve belasting; afschaffing van belastingparadijzen; een minimumloon waar werknemers van kunnen leven; afschaffing van ongewenste beïnvloeding van het beleid door de rijken; en het terugdraaien van bezuinigingen van regeringen door belastinginkomsten te gebruiken voor de financiering van universele gezondheidszorg, onderwijs en een sociaal vangnet. (Bronnen: oxfam.org; commondreams.org; huffingtonpost.com)