De wereld is diep verontrust door de excessen van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Share International wil de situatie zo evenwichtig mogelijk voorleggen in overeenstemming met wat Maitreya, denken wij, zou bepleiten. Een duurzame en vreedzame oplossing kan alleen gebaseerd zijn op rechtvaardigheid voor allen.
Onze correspondenten en de redactie hebben daarom een aantal interviews, artikelen en commentaren bijeengebracht die een waaier van standpunten geven, evenals enig inzicht in de rol van de Verenigde Staten.
We realiseren ons dat onze bijdrage aan dit complexe probleem niet het laatste woord is. Benjamin Creme heeft in een aantal van zijn boeken, evenals in dit maandblad, opgemerkt dat ofschoon er naar een oplossing en verzoening gestreefd moet worden, “Maitreya Zelf nodig zal zijn om deze verzoening tot stand te brengen”.

interview met Hanan Ashrawi door Andrea Bistrich

Hanan Ashrawi, academica en politiek activiste, is een van de bekendste vertegenwoordigers van het Palestijnse standpunt; ze heeft sinds eind jaren 80 een doeltreffende rol gespeeld in de vertegenwoordiging van de Palestijnen tijdens de vredesonderhandelingen. Ze diende als officieel woordvoerder van de Palestijnse delegatie in het vredesproces in het Midden-Oosten en is lid van het uitvoerend comité van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO). In 1998 richtte zij de Miftah-beweging op – een initiatief dat streeft naar respect voor de Palestijnse mensenrechten, democratie en vrede – en is sindsdien haar secretaris-generaal. Dr. Ashrawi heeft talrijke internationale prijzen ontvangen voor haar inzet voor vrede, mensenrechten en democratie, zoals de Olof Palme-prijs, de Verdediger van de Democratie-prijs, de Jane Addams International Women’s Leadership Award, de Distinguished Alumna Award van het Vrouwencentrum van de Universiteit van Virginia, de Internationale Mahatma Gandhi-prijs voor Vrede en Verzoening, en de Sydney Peace-prijs. Ze is ook de auteur van verschillende gedichten, korte verhalen, artikelen en boeken over de Palestijnse cultuur en politiek.
Andrea Bistrich heeft haar twee keer telefonisch geïnterviewd voor Share International. Het eerste interview vond eind augustus 2013 plaats, maar werd nog niet eerder gepubliceerd. Het tweede interview was in juni van dit jaar – bijna een jaar later. Mevrouw Ashrawi’s grimmig realistische inschatting van de situatie in 2013 bleek een voorbode van de huidige crisis.

AUGUSTUS 2013
Share International: Denkt u dat Israël inderdaad klaar is voor onderhandelingen?
Hanan Ashrawi: Ik denk dat, zoals gebruikelijk, ze besprekingen willen om hun eigen belang te dienen, een proces dat almaar door zou kunnen gaan zonder enige relatie met de werkelijkheid en dat ze gebruiken als dekmantel om hun illegale activiteiten voort te zetten. En in de tussentijd kunnen ze volledig straffeloos doen wat ze willen. De Amerikanen maken hun in elk geval niet duidelijk dat ze niet alleen de besprekingen ruïneren, maar ook de kans op vrede. Dit is een zeer ernstige situatie en ik denk niet dat de gesprekken nog geloofwaardig en echt integer zijn, omdat Israël precies het tegenovergestelde doet van wat nodig is en het doel van de gesprekken volledig ondermijnt.

SI: Hoe zou u verder willen gaan? Wat zijn de belangrijkste zaken die u van plan bent ter tafel te brengen?
HA. De agenda voor de besprekingen over de permanente status is er al twintig jaar. Jeruzalem, de grenzen, de nederzettingen, vluchtelingen, water, veiligheid – dit zijn allemaal punten van de agenda voor besprekingen over de permanente status, die ze natuurlijk al jaren geleden hadden moeten uitvoeren. Over deze dingen hoeft niet opnieuw te worden onderhandeld, ze moeten worden uitgevoerd. Er moet een einde aan de bezetting komen: de grenzen van 1967 en, natuurlijk, het stoppen met alle nederzettingactiviteiten, het vrijlaten van gevangenen, het respecteren van aangegane verbintenissen en overeenkomsten die Israël niet heeft geïmplementeerd.
Het punt is dat we niet geïnteresseerd zijn in voorschotten op zich of onderhandelingen waarmee Israël alleen maar tijd wint en er alleen maar eindeloos gepraat wordt. We hebben een bindend tijdschema nodig. We willen ook dat Israël handelt op een manier die aansluit bij de vereisten voor vrede en het internationaal recht.

SI: Toen VN secretaris-generaal Ban Ki-moon eerder deze maand Jeruzalem bezocht, zei hij dat hij hoopte dat beide partijen, Israël en de Palestijnen, zich de erfenis van de heer Rabin zullen herinneren en een twee-staten-oplossing zullen realiseren.
HA: Ja, ik weet het. Iedereen zegt dit, iedereen heeft het over de twee-staten-oplossing, iedereen wil vrede, maar het punt is dat niemand ingrijpt of stappen neemt om een eind te maken aan de Israëlische schendingen en straffeloosheid. En het moet niet slechts bij woorden blijven, het moet niet bij gesprekken blijven – het gaat om daden die in lijn zijn met de besprekingen. Als je een twee-staten-oplossing wilt, moet je de Israëli’s laten stoppen met het vernietigen van de kans op een levensvatbare Palestijnse staat. Maar niemand doet dit echt.

SI: Welke rol en verantwoordelijkheid ziet u hier voor de VN?
HA: De VN hadden vanaf het begin een grotere rol moeten krijgen. Het komt mij voor dat ze worden buitengesloten of dat een van de vier partners in dat kwartet niet veel gedaan heeft. Wij zijn van mening dat de VN resoluties moeten aannemen die bindend zijn. Het is immers het huis van de mondiale wetgeving en moet de wil van de internationale gemeenschap uitdrukken. Wij menen dat de erkenning van de Palestijnse staat, ook al is het slechts als waarnemer*, als een onafhankelijke, volledig soevereine staat, de Palestijnse zaak sterker zal maken en een einde zou maken aan de Israëlische poging om ons land af te schilderen als betwist gebied in plaats van als bezet Palestijns gebied. Het zou ook de grenzen van 1967 vaststellen met Jeruzalem als hoofdstad, en ga zo maar door. En het zou ons in staat stellen ons aan te sluiten bij internationale organisaties en toe te treden tot decreten en conventies die dit zouden bekrachtigen.
De VN hebben dus een belangrijke rol, want het is de thuisbasis van de internationale gemeenschap. Helaas gebruiken de VS meestal hun vetorecht en proberen druk uit te oefenen op verschillende landen en gebruiken dwangmiddelen om Israël de ruimte te geven zijn beleid van unilateralisme en machtspolitiek na te streven.

SI: Iedereen spreekt over vrede – maar hoe zit het met rechtvaardigheid? Wat betekent rechtvaardigheid in het dagelijks leven van de twee naties? Dit is niet echt een onderwerp dat in de media wordt besproken.
HA: Dat is het punt! Daar draait het om. Ik ben blij dat u dit noemt. Dat er een bezetting is – het is illegaal, het is wreed, onrechtvaardig, het is constante agressie en schending van een hele natie. Wij zijn een natie in gevangenschap. Maar iedereen benadert het probleem alsof het gewoon een kwestie van onderhandelen is – de onbalans van de macht wordt niet gezien, de inzet van macht wanneer je een bezetter hebt en een bezet land. Iedereen denkt dat er een eenvoudige oplossing is als de twee partijen maar praten. Hoe kun je praten als er een sterke partij is die zijn macht tegen de zwakkere partij gebruikt? Wat er daarom ook uit deze onrechtvaardige situatie voortkomt, het zal niet rechtvaardig zijn! Gerechtigheid moet door wettelijke, menselijke en morele oplossingen worden gewaarborgd.

SI: Denkt u dat het Israëlisch-Palestijnse conflict wellicht de oorzaak is van de voortdurende uitbarsting van geweld en oorlog in de regio?
HA: Zoals bekend bevindt de hele regio zich in een overgangsperiode die per definitie instabiel is, wat vaak zeer gevaarlijk en onvoorspelbaar kan zijn. In plaats van de situatie op zich te bezien en te proberen tot een overeenkomst te komen die een zekere stabiliteit teweeg zou brengen, voert Israël een beleid waardoor de instabiliteit en het geweld toenemen en verergeren, en natuurlijk extremisme aanmoedigt. De enige manier om met de situatie om te gaan is te proberen tot een overeenkomst te komen die de langdurige bezetting en de situatie van onrecht beëindigt en tot een vorm van rechtvaardigheid en stabiliteit zal leiden.
…

JUNI 2014
Een jaar na het interview met Hanan Ashrawi had Share International de kans om haar te spreken over de laatste ontwikkelingen. In een kort telefoongesprek waarschuwde Dr. Ashrawi dat de situatie in het Midden-Oosten op het moment zeer gevaarlijk is. (De maand erna, op 7 juli, begon Israël, aangewakkerd door de escalatie van geweld aan beide zijden, het bombarderen en erop volgend de invasie van Gaza.)

SI: Toen wij elkaar in augustus vorig jaar spraken, was u druk bezig met de voorbereidingen voor de vredesbesprekingen. Nu zijn ze stilgelegd. Kunt u iets zeggen over wat er bereikt is in de maanden van onderhandelen, sinds die vorig jaar begonnen?
HA: Het was rampzalig en het heeft veel gekost. Israël heeft de vredesbesprekingen gebruikt om er een nederzettingcampagne van te maken: om meer land in te pikken, meer nederzettingen te bouwen, Jeruzalem te annexeren en haar karakter te veranderen, zelfs om het gebruik van geweld te verhevigen en Palestijnen te doden. De vredesbesprekingen waren schadelijk voor de Palestijnse rechten. Ze hadden zelfs het tegenovergestelde effect, bijvoorbeeld toen Israël terugkwam op zijn verplichtingen of van de besprekingen wegliep, was het heel duidelijk dat het een onzekere situatie wilde creëren en tijdens de gesprekken de Palestijnen voortdurend probeerde te provoceren.

SI: Waarom is de consensusregering in Palestina juist nu geformeerd – na jaren van conflicten en verschillen tussen de twee facties?
HA: De regering van nationale eenheid was iets waar we lange tijd aan gewerkt hebben en de omstandigheden waren nu gunstig omdat de noodzaak aan beide kanten bestond, maar vooral omdat de gesprekken een fase bereikten waarin het mogelijk was. En het is een dringende eis van de kant van het Palestijnse volk…

SI: Op dit moment, zo lijkt het, is er een groeiend besef dat het beëindigen van het Israëlisch-Palestijnse conflict niet meer zo cruciaal voor de regio is als het ooit was. Velen twijfelen eraan dat de opkomst van een aparte Palestijnse staat enig effect zou hebben op de dynamiek van wat er in Syrië of Egypte of Irak gebeurt. Wat is uw mening hierover?

HA: Welzeker, als we het einde van de Israëlische bezetting bewerkstelligen, zou je één bron van deze minachting, woede en extremisme in de hele regio wegnemen. Als de Palestijnen hun recht op zelfbeschikking krijgen en hun vrijheid, zal dat de dynamiek van de hele regio veranderen…