De kiem van begrip
interview met Ali Abu Awwad en Hanan Schlesinger door Jason Francis
Roots is een niet-gouvernementele organisatie en burgerbeweging gevestigd in de regio Gush Etzion op de Westelijke Jordaanoever. De beweging zet zich in voor geweldloosheid en transformatie door het creëren van positieve verandering in de relatie tussen Palestijnen en Israëli’s. Opgericht door zowel Palestijnen als Israëli’s, tracht de groep “haat en wantrouwen om te zetten in vertrouwen, empathie en wederzijdse steun”, om de basis te leggen “voor een werkelijkheid waarin toekomstige overeenkomsten tussen onze regeringen kunnen worden gesloten”, aldus de website van de groep, friendsofroots.net.
Ali Abu Awwad en Rabbi Hanan Schlesinger hebben geholpen bij het opzetten van Roots. Jason Francis interviewde hen voor Share International tijdens hun recente lezingentournee door de Verenigde Staten.

Share International: Kunt u ons vertellen over uw geschiedenis en wat u geïnspireerd heeft om Roots op te zetten?
Ali Abu Awwad: Ik ben een Palestijnse geweldloze activist. Ik ben opgegroeid als vluchteling. Ik ben geboren in een politiek geëngageerde familie van mijn moeders kant. Zij was een van de leiders van de Fatah-beweging [een toonaangevende seculiere Palestijnse politieke partij en een factie van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO)]. Zij en ik werden gearresteerd en zaten jarenlang in de gevangenis. In 2000 ben ik zwaar gewond geraakt en werd mijn broer door het Israëlische leger vermoord. Toen begon mijn proces naar geweldloosheid. Ik richtte het Palestijns Centrum voor geweldloosheid op in een deel van Gush Etzion [op de Westelijke Jordaanoever, ten zuiden van Jeruzalem] met nederzettingen. Ik nam contact op met de leiders van lokale gemeenschappen om Roots bekend te maken en anderen erbij te betrekken. Onlangs ben ik met leiders op de hele Westelijke Jordaanoever begonnen met een nationale Palestijnse geweldloze beweging genaamd ‘Verandering’ (Taghyir in het Arabisch), omdat ik denk dat de enige oplossing voor het conflict geweldloos moet zijn.

SI: Waarom heeft u de weg van geweldloosheid gekozen?
AAA: Jarenlang werden beide naties geleid door woede, lijden en angst en dit leidt nergens toe. Ik zeg altijd: “Willen we gelijk hebben en alleen gelijk, of willen we slagen?” Zelfs als we het eens zijn over een politieke oplossing kan niemand die garanderen, tenzij de twee partijen zich overgeven aan een intensief proces van verzoening. Aan de andere kant geloof ik niet dat wraak en gewapende strategieën zullen leiden tot oplossingen, omdat iedereen aan beide kanten tot de laatste druppel bloed zal vechten voor zijn bestaanszekerheid. Het is ons lot om in dat land te leven. Niemand zal verdwijnen, of we dat nou leuk vinden of niet. Dit is de enige waarheid die we hebben. Dus moeten we onze reacties beheersen en onze pijn richten op oplossingen en niet op wraak.

SI: Rabbijn Schlesinger, kunt u vertellen over uw reis om een Israëlische partner in vrede te worden van Palestijnse vredesactivisten en hoe u als gepassioneerde zionist uw vredeswerk kunt doen?
Rabbijn Hanan Schlesinger: Ik ben nog steeds een gepassioneerd joodse zionistische kolonist. De reis kwam op gang doordat ik mensen ontmoette. Gedurende de 34 jaar dat ik in Israël woon, heb ik me genesteld in mijn eigen waarheid, verhalen en mensen. Het is een krachtig en zinvol begrip van de werkelijkheid dat me volledig in staat stelt te leven en er betekenis aan geeft.
Dat is de reden waarom ik op 18-jarige leeftijd de boel bij elkaar pakte en New York, waar ik geboren ben, verliet en naar Israël ging om deel te worden van de terugkeer van het Joodse volk naar ons land, terug te keren naar de bakermat van de Joodse beschaving na 2000 jaren van huilen, verlangen, hoop en dromen van terugkeer en te worden vervolgd en je niet thuis voelen in de steden van Europa, Noord-Afrika en Marokko. Aan de kracht van die aansluiting op onze historische visie is ook een nadeel verbonden – je bent niet in staat om andere realiteiten te zien die geen deel uitmaken van je eigen grote verhaal.
Waar wij wonen in Israël (wat de media de Westelijke Jordaanoever noemen) is het 95 procent Palestijnen en 5 procent Israëliërs, maar in de 34 jaar dat ik daar was heb ik geen Palestijn gezien. Ze maakten geen deel uit van mijn wereldbeeld. Ik wist niets over hun leven. Toen ik anderhalf jaar geleden Palestijnen tegenkwam, vond ik dat zeer verontrustend. Wat ik zag paste niet bij mijn vooroordeel over wie zij waren. Elkaar te ontmoeten, met ze te praten, na te denken en de informatie te bekijken die ze me gaven over hun eigen leven bracht me tot het besef dat ik tot die tijd in een gedeeltelijke waarheid leefde. Ik zag niet de volle werkelijkheid om me heen. Dus begon ik aan een reis die mijn bewustzijn verruimde met op één schouder de joodse en mijn zionistische waarheid en op mijn andere schouder het Palestijnse volk, en begon er een bewustzijn te ontstaan dat beide volkeren en zowel mijn gedeeltelijke waarheid als hun gedeeltelijke waarheid omvat.

SI: In hoeverre zijn de verhalen van de Palestijnen anders dan of gelijk aan dat van u?
HS: Bijna iedereen die bij ons werk betrokken is, in ieder geval degenen die de binnenste kringen vormen, heeft een innerlijke transformatie doorgemaakt. In alle gevallen is het een kwestie van mensen ontmoeten van de andere kant. Veel van de Palestijnen met wie we werken hebben in het conflict een geliefde verl
af0oren. Voor velen van hen begon hun transformatie toen ze Israëlische nabestaanden ontmoetten die ook een geliefde in het conflict verloren hadden en er zo achter kwamen dat hun pijn dezelfde pijn is. Ali Abu Awwad beschrijft zijn eerste ontmoeting met een Israëlische familie van nabestaanden waarbij hij ontdekte dat de Israëli’s tranen hebben, net als de Palestijnen.

Rustpunten
SI: Wat is het project ‘Rustpunten’ dat Roots heeft opgezet?
HS: Dat is bedoeld om communicatielijnen tussen de Palestijnse gemeentelijke leiders en lokale Joodse leiders te openen. U moet begrijpen dat de Palestijnen volledig gescheiden leven: andere gemeente, juridische systemen, scholen, talen, religies, media en vervoer. Alles is gescheiden. Dat is een van de redenen waarom er zoveel onwetendheid, angst, wrok en haat is. Wanneer je geweld toevoegt aan het gebrek aan kennis aan beide zijden, zal dat natuurlijk de enorme haat kweken die wij kennen. Het idee is om de plaatselijke leiders, zoals burgemeesters en religieuze leiders, bij elkaar te brengen om een open kanaal tussen hen te realiseren. Als er dan iets gebeurt, kunnen ze er onderling over praten in plaats dat beide zijden in grote onwetendheid en woede reageren.
Een ander project is het ‘Incidentresponsteam’. Er zijn veel incidenten in ons gebied van Palestijnen die Israëli’s kwaad doen en van Israëli’s die Palestijnen kwaad berokkenen. Aan de Israëlische kant willen we duidelijk maken dat wanneer deze dingen gebeuren – soms gaat het om rooien van bomen of het beschadigen van moskeeën – dat het niet de meerderheid van ons vertegenwoordigt. Dus hebben we een groep jongens die naar de moskee gaan die in brand werd gestoken of naar de olijfgaard waar bomen werden ontworteld en zullen we excuses aanbieden aan de eigenaars en de mensen. We zullen uitleggen dat wij niet zo zijn; het is niet onze religie of onze manier. Het is aan ons om de radicalen onder ons te onderrichten en te straffen. We willen ook onze hulp aanbieden bij het aanplanten van de bomen of het opnieuw schilderen van de moskee.

Projecten voor jongeren
SI: Kunt u iets zeggen over de projecten voor kinderen, die Roots aanbiedt?
HS: Eén van de programma’s is de fotografieworkshop. We hebben een fotograaf uit de VS die elk jaar voor zes maanden naar het Heilige Land komt als vrijwilliger. Hij neemt groepen aan van zes Palestijnse en zes Israëlische kinderen voor vijf wekelijkse sessies in zijn fotografieworkshop. Ze leren een camera te gebruiken en de wereld door de lens te zien. Na vijf weken neemt hij een tweede, derde en vierde groep aan. We hebben na een aantal workshops zelfs een tentoonstelling van de foto’s gehad.
Dit zijn kinderen die in hun hele leven nog nooit een jongere van de andere kant hebben gesproken. Waarschijnlijk nog nooit van hun leven met iemand van de andere kant in dezelfde kamer of dezelfde bus hebben gezeten. Ze hebben waarschijnlijk nog nooit iemand Arabisch horen spreken, behalve terroristen via nieuwsuitzendingen. Nu zijn ze voor het eerst in hun leven op dezelfde plek, in dezelfde situatie en bij dezelfde workshop met hun leeftijdsgenoten. De transformatie die deze kinderen ondergaan is geweldig. Ze komen ernaar toe met verbazingwekkende stereotypen waarvan ze zich nauwelijks bewust zijn. Het staat gewoon vast dat de andere kant ofwel terroristisch is of gewelddadig of wraakzuchtig. Nu beseffen ze in plaats daarvan dat deze lieden van de andere kant ook mensen zijn. Dat heeft een diepgaande invloed op hen.
Een ander project is ons Zomerkamp. Sinds de oprichting organiseren we nu al twee jaar achtereen een zomerkamp voor Israëlische en Palestijnse kinderen, 25 of 35 kinderen van elke kant. We hebben kunsten en ambachten, een drumgroep, breakdance, kringspelen, T-shirts beschilderen, werken met klei, en een dierentuin met huisdieren. De laatste dag gaan we naar het strand. Dit jaar gingen we op weg naar het strand naar een tweetalig toneelstuk in het Arabisch en Hebreeuws in de stad Jaffa. Het is gewoon verbazingwekkend te zien welk effect het heeft op het afbreken van vastgeroeste opvattingen om samen in dezelfde ruimte te zijn of in dezelfde bus te zitten.

SI: Rabbijn Schlesinger sprak over de projecten die Roots jongeren aanbiedt. Hoe belangrijk is het om jongeren te bereiken?
AAA: Toen ik het centrum twee jaar geleden opzette en we ons Roots-initiatief in gang zetten, zijn we begonnen met het werven van groepen uit alle windstreken, ook internationaal. Het belangrijkste werk dat we doen is in gesprek gaan met jongeren, in het bijzonder voordat zij het leger ingaan. Voor hen is een ontmoeting met een Palestijn geen onderdeel van hun dagelijks leven. Naar het centrum komen en een Palestijns verhaal horen, is dus schokkend voor hen. Ik zeg altijd tegen deze jonge mensen: “Ja, je bent een Israëlische soldaat, maar je bent een mens. Vergeet dat niet. Wat je ook bent, wat er in je geest ook omgaat, je bent zelf verantwoordelijk om een goede boodschapper te zijn van het jodendom, van je identiteit. Jodendom mag andere godsdiensten of andere mensen niet tot slachtoffer maken. Ik begrijp de behoefte aan veiligheid, maar ik denk dat veiligheid zal komen op het moment dat het leven voor de Palestijnen gebaseerd is op normale omstandigheden van waardigheid en rechtvaardigheid. Zonder dat kan je je eigen veiligheid schaden door anderen te schaden.”
Ook zeg ik tegen de Palestijnen dat geweldloosheid niet de ‘rooskleurige’ manier is waarop je je doel bereikt. Geweldloosheid kan gecompliceerd en pijnlijk zijn, maar het is de kortste weg naar vrijheid.

SI: Hoeveel mensen heeft uw organisatie tot nu toe bereikt?
AAA: Ongeveer 10.000 mensen, de internationale, Palestijnen en zionisten meegerekend. We ontvangen delegaties en praten met andere organisaties, omdat vredesorganisaties het conflict niet zullen oplossen zolang ze geen internationale beweging opzetten om steun te verlenen, aan te moedigen en druk uit te oefenen op de politieke leiders om met oplossingen te komen. We hebben een groot aantal mensen bereikt en soms praten we via de media met een groot publiek.

SI: Wat is het uiteindelijke doel van Roots?
HS: Het is ons duidelijk dat de Israëliërs en Palestijnen op dit moment psychologisch niet klaar zijn voor vrede. Zij herkennen de menselijkheid en de waarheid van de andere kant niet. Wat we doen is de basis leggen voor vrede. Wij zijn van mening dat als vandaag e0 en vredesplan ondertekend werd, geen van beide partijen het zou accepteren. Ons onmiddellijke doel is dus om een kader te creëren van tienduizenden mensen aan beide zijden die de menselijkheid van de ander zien en bereid zijn om ruimte in hun harten en denken te vinden voor de waarheid van de ander. Dat is ons onmiddellijke doel en waar we mee bezig zijn. Onze uiteindelijke visie is twee zijden die in harmonie leven – ieder begrijpend dat de andere kant recht heeft op het gehele land, evenals onze kant.
AAA: Ik wil in hoofdzaak niet anders dan het Amerikaanse publiek vertellen dat we u nodig hebben. We hebben u nodig om tot een oplossing te komen. We hebben u nodig om ons werk op de grond te steunen. We hebben uw overheid nodig om meer aandacht te besteden aan het conflict en er een serieuze en actieve rol in te spelen. Wat er in het Heilige Land gebeurt, kan uw leven hier [in de VS] beïnvloeden en wat u hier doet kan van invloed zijn op ons leven daar. Dus zijn we een deel van deze internationale familie. Het is onze plicht om een nieuwe generatie met begrip en vrede voort te brengen.
Ik hoop ook dat joden, moslims en christenen eens samen plannen zullen maken voor een betere toekomst en een normaal leven. Ik wil nog zeggen dat extremisme en geweld mogelijk niet verdwijnen, maar laten we werken aan een situatie waarin geweld niet de boventoon zal voeren en geen invloed zal hebben op ons leven door het sturen van onze plannen en reacties.

Voor meer informatie: www.friendsofroots.net