Cultiveer de praktijk van liefde en compassie”
Dalai Lama
Op 3 juni 2016 sprak zijne heiligheid de dalai lama tot meer dan 3000 jonge Tibetaanse studenten over Maitreya (Bodhisattva)’s ‘Sieraad voor volkomen verwerkelijking’, dat een aanduiding is van het ontwakende denken (‘bodhichitta’) als de intentie om verlicht te worden voor het welzijn van alle bewuste wezens. “Als je alleen aan jezelf denkt, doe je jezelf tekort. Als je in plaats daarvan je hart opent en je zorg naar anderen uitbreidt zul je vrij zijn van angst en zorgen. Als je bedenkt dat alle bewuste wezens net als jij zijn en niet willen lijden, zul je jezelf minder hoogschatten. Kijk naar de mensen om je heen. Zij die respectvol zijn en bezorgd om anderen zijn meestal gelukkiger, degenen die meer op zichzelf geconcentreerd zijn, minder. Denk aan degenen die hun snoepjes of andere goede dingen delen met anderen en aan hen die het voor zichzelf houden – wie van hen lijkt gelukkiger?”
Een paar dagen later, op 7 juni, sprak de dalai lama tot 7000 mensen in de Tibetaanse hoofdtempel in zijn woonplaats Dharamsala.
In zijn toespraak vermeldde hij dat wat India, het Land van de Ariërs, onderscheidt is dat alle grote wereldreligies hier gedurende 1000 jaar hebben gefloreerd. Er zijn inheemse tradities als de samkhya, jainistische en boeddhistische tradities, en daar voegden zich het zoroastrianisme, het jodendom, het christendom en de islam bij. Hij zei dat we daar al deze tradities in wederzijds respect kunnen zien samenleven en als zodanig is het een rolmodel voor anderen. Hij merkte op dat India’s contemplatieve tradities, waaronder het boeddhisme, een oud begrip van de werking van het denken bezitten, wat ook vandaag nog relevant en van belang is.
De dalai lama benadrukte dat terwijl sommige religieuze tradities theïstisch zijn en het bestaan van een god als schepper beklemtonen, andere niet-theïstisch zijn en zich richten op oorzakelijkheid, de wet van oorzaak en gevolg. Niettemin bevatten ze alle dezelfde boodschap van het belang van liefde en mededogen en de noodzaak om deze hoedanigheden met verdraagzaamheid, voldoening en zelfbeheersing te beschermen. Dit zijn tradities die in het verleden heilzaam waren, nu heilzaam zijn en in de toekomst heilzaam zullen blijven. Ze houden er wellicht verschillende filosofische gezichtspunten op na, maar cultiveren alle de praktijk van liefde en mededogen. Daarom is het belangrijk de onderlinge interreligieuze harmonie te bevorderen. (Bron: dalailama.com)

Paus Franciscus
“De wereld heeft meer dan ooit behoefte aan Christus”
Op 19 juni sprak paus Franciscus tot pelgrims die met Pinksteren bijeengekomen waren op het plein van de St. Pieter. Hij sprak over het toenemende gevoel van leegheid en onveiligheid dat de wereld in zijn greep heeft en zei dat Jezus Christus meer dan ooit nodig is, omdat hij alleen het antwoord weet op de diepgaande vragen van de mensheid.
“De wereld heeft Christus meer dan ooit nodig, heeft behoefte aan zijn verlossing en zijn barmhartige liefde.” De paus vervolgde: “Velen voelen een leegte om zich heen en van binnen. Wellicht ook sommigen van ons,” zei hij, en merkte op dat anderen “in onrust en onveiligheid leven vanwege gevaar en conflict.”
Alle mensen hebben behoefte aan echte antwoorden op hun diepste existentiële vragen, zei hij, en legde uit dat aangezien “Jezus als geen ander het hart van de mens kent,” hij in staat is om de mensheid te helen, en leven en troost te bieden.
Franciscus concentreerde zich die dag op het evangelie volgens Lucas, waarin Jezus zijn discipelen vraagt: ‘Wie zegt gij dat ik ben?”, een vraag die Petrus beantwoordt met zijn verklaring dat Jezus “de Christus van God” is. De paus wees er verder op dat Jezus’ vraag nu aan ieder van ons gesteld wordt en hij vroeg hardop: “Wie is Jezus voor de mensen van onze tijd? Voor mij, voor u, voor u, voor u? Wie is Jezus voor ieder van ons?” En dat betekent een houding aannemen van solidariteit, vooral met de armen, en van inzet om te werken voor rechtvaardigheid en vrede.
Paus Franciscus verwees naar de VN Wereldvluchtelingendag op 20 juni. Het thema dit jaar was “Met vluchtelingen. Wij staan aan de kant van hen die gedwongen zijn te vluchten”. Hij zei dat vluchtelingen “mensen zijn zoals ieder ander, maar van wie hun huis, werk, familie en vrienden door oorlog ontnomen zijn.” Franciscus voegde eraan toe: “Daarom wensen we met hen te zijn: hen te ontmoeten, hen te verwelkomen, naar hen te luisteren, om volgens de wil van God met hen bewerkstelligers van vrede te worden. (Bronnen: CAN/EWTN News; catholicnewsagency.com)

Ter gelegenheid van de Werelddag tegen Kinderarbeid op 12 juni 2016 deed paus Franciscus een krachtige oproep aan de wereld om een eind aan kinderslavernij te maken. In een speciale Jubilee-mis in het Vaticaan, riep de pontifex de wereld op om de gesel van kinderarbeid uit te bannen.
“Vandaag is het Werelddag tegen Kinderarbeid. Laten we ons verenigen en onze inspanningen hernieuwen om de oorzaken van deze moderne slavernij te verwijderen, die miljoenen kinderen van fundamentele rechten berooft en hen blootstelt aan ernstige gevaren. Tegenwoordig zijn er veel kinderslaven in de wereld,” zei hij in een toespraak.
Eerder die week waarschuwde paus Franciscus tegen buitensporige starheid in geloofszaken, dogma en praktijk. Dogmatische starheid, zei hij, weerhoudt mensen ervan om zich met elkaar te verzoenen. Aangespoord door de waarschuwing van Jezus tot zijn discipelen zei de paus dat Jezus ons vraagt voorbij de wetten te gaan en God en nabuur lief te hebben, en benadrukte dat wie boos is op zijn broeder het risico op veroordeling loopt. De pontifex zei dat we “een heel creatief vocabulaire hebben om anderen te beledigen” maar hij benadrukte dat zulke beledigingen een zonde zijn en een aanslag op de ziel en waardigheid van onze broeder.” (Bron: news.va/en; africanews.com; ILO.org)

Wijze woorden van Václav Havel (†)
Voor velen in Europa en elders in de wereld was 1989 naar elke historische maatstaf een gedenkwaardig en buitengewoon jaar. In deze 12 maanden keek de wereld toe hoe het ene na het andere land het einde van het communistische regime meemaakte en waren we getuige van de val van de Berlijnse Muur. Het was ook het jaar waarin Václav Havel (1936-2011), de Tsjechische schrijver, filosoof, dissident en voormalig politiek gevangene, een staatsman werd. In december 1989 werd hij tot president van Tsjechoslowakije gekozen. In januari 1990 hield hij zijn eerste toespraak – een Nieuwjaarsuitzending tot de natie. (Hij zou tot 2003 president van Tsjechoslowakije, en daarna de republiek Tsjechië, blijven).
Met name in deze periode waarin in allerlei landen verkiezingen plaatsvinden is het interessant om opnieuw stil te staan bij de inhoud, de waarschuwingen en oproepen in zijn toespraak – daar mensen nu wakker worden en een groter besef krijgen van de kracht van hun eigen stem en hun eigen verantwoordelijkheid.
… Ons land floreert niet. Het enorme creatieve en spirituele potentieel van onze naties wordt niet verstandig gebruikt. Hele takken van industrie produceren goederen die voor niemand van belang zijn, terwijl we gebrek hebben aan dingen die we nodig hebben… We hebben de grond vervuild, de rivieren en wouden die ons door onze voorouders zijn nagelaten, en we hebben nu het meest vervuilde milieu van Europa…
Maar dit alles is nog niet eens het belangrijkste probleem. Het ergste is dat we in een moreel vervuild milieu leven. We werden moreel ziek omdat we eraan gewend raakten om iets anders te zeggen dan wat we dachten. We leerden nergens in te geloven, om elkaar te negeren en alleen voor onszelf te zorgen. Begrippen als liefde, vriendschap, mededogen, nederigheid of vergeving verloren hun diepte en dimensie, en voor velen van ons vertegenwoordigden ze alleen psychologische kenmerken of leken op verdwaalde groeten uit vroeger tijden, enigszins belachelijk in het tijdperk van computers en ruimteschepen…
Het vorige regime – gewapend met zijn verwaande en onverdraagzame ideologie – reduceerde de mens tot een productiekracht, en de natuur tot een productiemiddel. Hiermee viel het zowel hun diepste wezen als hun wederkerige relatie aan. Het reduceerde begaafde en autonome mensen die vol vaardigheden in hun eigen land werken, tot onderdeeltjes van een of ander monsterlijk grote, luidruchtige en stinkende machine waarvan de echte betekenis voor niemand duidelijk was. Het kon niet meer doen dan langzaam maar onverbiddelijk zelf versleten raken met al zijn onderdeeltjes…
We kunnen de vorige leiders niet van alles de schuld geven, niet alleen omdat dat niet juist zou zijn, maar ook omdat het de plicht die ieder van ons nu heeft, zou afstompen; namelijk, de verplichting om onafhankelijk, vrij, redelijk en snel te handelen. Laten we ons niet vergissen: de beste regering in de wereld, het beste parlement en de beste president kunnen in hun eentje niet veel bereiken. En het zou fout zijn van hen alleen een algemene oplossing te verwachten. Vrijheid en democratie omvatten ook participatie en daarom verantwoordelijkheid van ons allen… Als we dit beseffen, zal hoop in ons hart terugkeren. In de inspanning om zaken van algemeen belang recht te zetten, hebben we iets om op terug te vallen. De afgelopen periode – en in het bijzonder de laatste zes weken van onze vreedzame revolutie – heeft het enorm menselijke, morele en spirituele potentieel laten zien, en de burgercultuur die in onze maatschappij sluimerde onder het opgelegde masker van apathie. Wanneer iemand categorisch zei dat we zus of zo waren, bracht ik er altijd tegen in dat de maatschappij een zeer mysterieus schepsel is en dat het dom is om alleen te vertrouwen op het gezicht dat ze jou toont…
En laten we ons afvragen: Waar kregen de jonge mensen die nooit een ander systeem gekend hebben, hun verlangen naar waarheid, hun liefde voor het vrije denken, hun politieke ideeën, hun burgermoed en burgerverstand vandaan? Hoe kon het gebeuren dat hun ouders – juist die generatie die als verloren werd beschouwd – met hen meededen?
0Hoe kan het dat zoveel mensen onmiddellijk wisten wat ze moesten doen en dat niemand enig advies of instructie nodig had?…
Zelfvertrouwen is geen trots. Juist het tegenovergestelde; alleen een individu of een land dat zelfvertrouwen heeft, in de beste betekenis van het woord, kan naar anderen luisteren, aanvaardt hen als gelijkwaardig, vergeeft zijn vijanden en berouwt zijn eigen schuld. Laten we dit soort zelfvertrouwen proberen te introduceren in het leven van onze gemeenschap en, als landen, in ons gedrag op het internationale vlak. Alleen zo kunnen we ons zelfrespect en ons respect voor elkaar en het respect van andere landen herstellen…
Onze eerste president schreef: “Jezus, niet Caesar.”…
Ik durf te zeggen dat we mogelijk zelfs een kans hebben om dit idee verder te verspreiden en een nieuw element aan de Europese en mondiale politiek toe te voegen. Ons land kan nu, als we dat willen, voortdurend liefde, begrip en de kracht van de geest en van ideeën uitstralen. Het is precies deze gloed die we kunnen aanbieden als onze specifieke bijdrage aan de internationale politiek. Masaryk [de eerste president van Tsjechoslowakije] baseerde zijn politiek op moraliteit. Laten we proberen om dit concept van politiek in een nieuwe tijd en op een nieuwe manier te herstellen. Laten we onszelf en anderen onderwijzen dat politiek de uitdrukking van een verlangen zou moeten zijn om bij te dragen aan het geluk van de gemeenschap in plaats van de noodzaak om de gemeenschap te misleiden of te verkrachten. Laten we onszelf en anderen leren dat politiek niet slechts de kunst van het mogelijke kan zijn, met name als dit betekent de kunst van speculatie, calculatie, intriges, geheime afspraken en pragmatisch manoeuvreren, maar dat het ook de kunst van het onmogelijke kan zijn, dat wil zeggen, de kunst om onszelf en de wereld te verbeteren…
Onze eigen slechte trekken zijn nu onze grootste vijand: onverschilligheid jegens het algemeen welzijn, ijdelheid, persoonlijke ambitie, egoïsme en rivaliteit. De belangrijkste strijd moet op dit veld geleverd worden.
Voor ons liggen vrije verkiezingen en een verkiezingscampagne… Laten we het verlangen om onszelf te dienen niet toestaan weer te bloeien onder de statige mantel van het verlangen om het algemeen belang te dienen. Het is nu niet echt belangrijk welke partij, club of groep in deze verkiezingen de bovenhand krijgt. Het is belangrijk dat de winnaar de besten van ons zullen zijn in morele, burgerlijke, politieke en professionele zin, ongeacht hun politieke banden. Het toekomstige beleid en prestige van onze staat zullen afhangen van de persoonlijkheden die we verkiezen, en later, voor vertegenwoordigende instanties kiezen.
U vraagt misschien van wat voor republiek ik droom. Laat me antwoorden: ik droom van een onafhankelijke, vrije en democratische republiek, van een republiek die economisch welvarend is en toch sociaal rechtvaardig; kortom, van een menselijke republiek die het individu dient en die daarom de hoop heeft dat het individu op zijn beurt haar zal dienen – van een republiek van veelzijdige mensen, omdat zonder zulke mensen het onmogelijk is om enige van onze problemen op te lossen – menselijk, economisch, ecologisch, sociaal of politiek…
Volk, uw regering is naar u teruggekeerd! (Bron; vaclavhavel-library.org)

“Een systeem dat geeft om mensen en planeet”
Naomi Klein, de bekroonde Canadese auteur, journalist en activist, krijgt de Vredesprijs van Sydney 2016. De jury erkent Kleins bijdrage aan het huidige debat over de in elkaar grijpende factoren die aan de basis liggen van klimaatverandering, democratie en sociale onrechtvaardigheid: “Door de structurele oorzaken en verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis te ontmaskeren, door ons te inspireren om lokaal op te staan, nationaal en internationaal een nieuwe agenda te eisen voor het delen van de planeet die mensenrechten en gelijkwaardigheid respecteert, en door ons te herinneren aan de kracht van authentieke democratie voor het totstandbrengen van blijvende verandering en rechtvaardigheid.”
“Klimaatverandering ligt aan de wortel van geweld en lijden over de hele wereld, van oorlogen over water, tot branden en overstromingen die middelen van bestaan vernietigen waardoor duizenden mensen noodgedwongen ontheemd raken. Het economische systeem dat deze crisis heeft veroorzaakt, heeft velen schade toegebracht en onze planeet onherstelbaar beschadigd.
“Als we vrede willen bereiken, kunnen we klimaatverandering niet negeren. Het is de grootste uitdaging van onze tijd, en we moeten erkennen dat dit
dbchevenzeer over rechtvaardigheid en mensenrechten gaat als over het milieu. Het vereist een overgang van fossiele brandstoffen en roofeconomieën naar een systeem dat voor de mensen en de planeet zorgt. Naomi Klein laat ons zien hoe.”
Klein is bekend door bestsellers als De Shockdoctrine, No Logo en haar laatste No Time – Verander nu, voor het klimaat alles verandert, waarin ze beargumenteert dat radicale verandering nodig is om catastrofale mondiale opwarming te voorkomen. (Zie Marc Gregory’s recensie in Share International, januari/februari 2015.)
Klein is ook een van de progressieve Canadese krachten achter The Leap Manifesto: A Call for a Canada Based on Caring for the Earth and One Another. “The Leap” is een plan voor hoe Canada en de wereld de overgang van fossiele brandstoffen kunnen maken en een duurzame toekomst omarmen die op schone energie gebaseerd is. Naomi Klein zal de onderscheiding tijdens een officiële ceremonie in november 2016 ontvangen. (Bron; sydneypeacefoundation .org.au; canadianprogressihveworld.com)