door Gill Fry

Veel mensen die met Benjamin Creme gewerkt hebben, kunnen beamen dat hij een groot leraar was om mee om te gaan. Niet omdat hij geordende lessen gaf, maar om zijn levend voorbeeld van hoe te ‘zijn’. Door met hem te werken en hem in actie te zien, kwamen bepaalde eigenschappen naar voren die inspirerend en verlichtend waren…. BC bracht heel wat tijd door terwijl hij achterover zittend naar de schilderijen keek waar hij aan werkte, en merkte op dat dit een van de belangrijkste onderdelen van het creatieve proces was, en soms de meeste tijd in beslag nam. BC schreef over dit proces en de uitdaging van elk nieuw schilderij: “Ik ben er mijn hele werkende leven als schilder van bewust geweest dat ik mediteerde, lang voordat ik met meditatie als activiteit begon. Bij elk schilderij dat ik maakte, besefte ik achteraf dat het een toestand van meditatie was. Ik was voortdurend bezig met zoeken naar de juiste tint van een kleur of de precieze hoek van een vorm. Zonder aan iets anders te denken, alleen dat, het schildersprobleem, was ik bezig de intuïtie aan te roepen. Er is geen ander antwoord mogelijk… Elke keer dat ik schilderde, en dat is nog steeds zo, is het alsof ik voor het eerst begin met schilderen. Een nieuw schilderij is als mijn eerste schilderij. Ik verkeer in gespannen verwachting. Ik heb echt geen idee hoe het zal worden. Je moet de diepe concentratie betreden, die de intuïtie aanroept… Intuïtie is zeker iets wat kan worden aangeroepen en uitgebreid. Net als met alles geldt hoe meer je het doet, hoe meer je het kunt, totdat het automatisch gebeurt. Je brengt het licht van de ziel binnen. Je gaat niet zitten om een straal van licht te visualiseren die het probleem verlicht, maar je verheft je aandacht naar een niveau waar je ziel, via de intuïtie, je kan verlichten, je het antwoord kan geven.” (Benjamin Creme, De Kunst van het Leven)

Een andere hoedanigheid die BC in alle aspecten van zijn werk toonde was zijn buitengewone geduld en het gevoel alsof hij buiten de beperkingen van tijd verkeerde; een vrijheid en onthechting waardoor zo’n leven van geconcentreerd werken en veelzijdige aanspraken op zijn tijd mogelijk was. Hij verwees vaak naar een citaat uit de Agni Yoga-leringen: “‘Als je van werken houdt, zie het dan als vervanging voor tijd.’ Dat is precies wat werk is. Als je van werken houdt, in de zin van je tijd en energie geven aan een creatief proces van welke aard dan ook, wordt het een vervangingsmiddel voor tijd. Tijd verdwijnt in die staat van creativiteit.” (SN jul./aug. 1997) ….

“Als kunstenaar ben ik mij zeer bewust van deze stroom met achtereenvolgens perioden van creatieve activiteit en perioden van inactiviteit waarin je iets anders moet zoeken om in je op te nemen of te doen. Dan groeit het geleidelijk uit, zonder erover na te denken, tot een nieuw scheppende activiteit. Het voltrekt zich als een opeenvolging, een cyclische stroom, een ritme van activiteit gevolgd door inactiviteit. Volgens mij houdt deze cyclische activiteit en inactiviteit nauw verband met de afwezigheid van tijd. Als je wordt beheerst door tijd, zeg je dat je geen tijd hebt om je werk te doen, geen tijd om te creëren. Als je het doet, zul je zien dat je tijd hebt om het te doen.” (Maitreya’s Missie, dl.III) Door zijn geschriften en lering, en door zijn levend voorbeeld, liet BC zien hoe in deze moeilijke tijden prioriteit te geven aan dienstbaarheid en concentratie en tegelijkertijd onthecht en ‘buiten de tijd’ te leven – een staat van vreugde en ontspanning die het creatieve proces de mogelijkheid geeft om te bloeien.