door Scott Champion

Een beroemde uitspraak van Karl Marx is dat het kapitalisme uiteindelijk zichzelf zal verteren en dat voor een systeem gebaseerd op hebzucht uiteindelijk geen ander eindresultaat mogelijk zal zijn. Hoewel hij geen voorspelling gaf wanneer hij dacht dat dat zou plaatsvinden, leiden de huidige financiële en economische omstandigheden ertoe dat meer financiële deskundigen zich afvragen of we niet snel een belangrijke economische ontwrichting naderen.
Sinds de wereldwijde ineenstorting van 2007-2009 hebben de financiële markten van de wereld opnieuw hoogtepunten bereikt of hebben een aanzienlijke opwaartse beweging en stabiliteit genoten. De reactie op die crisis van de Amerikaanse Federal Reserve en het ministerie van Financiën om de obligatiemarkt te redden, en daarmee de commerciële geldmarkt waar biljoenen dollars omgaan, plus de wild speculerende banken, hedgefondsen en verzekeringsmaatschappijen die gokten met “geld van anderen”, bracht een acht jaar lang durende braspartij met veel van de grote mondiale activa op gang. Biljoenen dollars werden door de Amerikaanse autoriteiten over de banken, verzekeringsmaatschappijen en andere financiële ondernemingen uitgestort, schijnbaar om het Amerikaanse financiële systeem in stand te houden en, in het verlengde ervan, het mondiale stelsel. Voormalig president George W. Bush zei: “Als de geldmarkt niet ontspant, gaat dit gevaarte eraan.” Volgens talrijke bronnen eiste voormalig minister van Financiën Henry Paulson, met steun van de voorzitter van de Federal Reserve Ben Bernanke, een financiële reddingsoperatie. Andere commentatoren merkten op dat het gehele systeem het binnen een dag of twee zou begeven als er geen liquiditeit aan de obligatiemarkt zou worden verstrekt. Als men die redding zou nalaten, zouden de honderden biljoenen dollars die in derivaten staken, de rest van het financiële systeem ten val hebben gebracht.
Sinds de reddingsoperaties is het voor de gelukkige bezitters van kapitaal een wild, acht jaar durend feest geweest. Privéjets, een record aan kunstaankopen en statusverhogende vastgoedbeleggingen over de hele wereld worden uitgebreid geadverteerd om de wonderen van het kapitalisme aan te tonen. En dit geldt inderdaad voor de 1-procent*. Wat een prachtig leven genieten ze zolang het feest duurt. Helaas, voor de gemiddelde wereldburger die in de steek gelaten is door de onverbiddelijk malende krachten van de markt, is het een zeer pijnlijke tijd geweest. Het verlangen van kapitaal om de rendementen te maximaliseren heeft een boos, gebroken en verward publiek achtergelaten dat neigt naar populisme en nationalisme, met slecht betaalde banen, werkloosheid of deeltijdbanen, verdrinkend in schuld en worstelend om in de basisbehoeften te voorzien. Kapitalisme is vandaag de dag een triest, ziek systeem, waarvan zeer weinigen de vruchten plukken ten koste van, letterlijk, miljarden mensen. Dus rijst de vraag: hoe lang kan dit doorgaan? Wat zou een nieuwe crisis kunnen ontketenen?
Teneinde de wereldeconomie deze “uitstekende” economische groei te laten behalen, zijn in verschillende wereldeconomieën de schuldniveaus tot meer dan 200 procent of 300 procent van het bbp opgeblazen. China voerde de laatste tijd de lijst aan, maar nu is de Japanse regering de grootste aandeelhouder in Japanse bedrijven geworden, waar eindeloze biedingen op hun binnenlandse obligatiemarkt worden gedaan om de rentetarieven onder de markttarieven te houden (Japan is het land met de grootste schuldenlast van de ontwikkelde wereld). De Europese Centrale Bank heeft verscheidene jaren de meeste van de beschikbare Europese obligaties opgekocht totdat er nog weinig van kwaliteit over is om te kopen en, zoals in Japan, wordt er openlijk gesproken over het kopen van aandelen. Al deze ontwikkelde economieën hebben slechts het voorbeeld van de VS gevolgd met reddingsoperaties om hun economieën te ondersteunen. Maar dit kan niet altijd doorgaan. Dezelfde centrale banken, die zich bezighouden met het beheersen van diverse zeepbellen in de markt, kondigen strengere financiële voorwaarden aan voor de toekomst. Aangezien de wereldwijde markten op makkelijk geld en krediet draaien, zullen strengere monetaire voorwaarden waarschijnlijk een crisis opleveren.
Maar interessantere redenen om een financiële crash te verwachten zijn de huidige discussies in het geldwezen, dat zeer snelle handelssystemen het hele stelsel wezenlijk instabiel hebben gemaakt. (De markten van vandaag worden gedreven door wiskundige algoritmes en zeer snelle computerprogramma’s die op een klein percentage winst azen door massale transacties binnen een of twee milliseconden). In oktober 2014 verloor de Amerikaanse markt voor 10-jarige obligaties, een van de grootste en meest liquide markten ter wereld, in zes minuten 15 procent van zijn waarde, zonder aanwijsbare reden. Sindsdien zijn er talloze andere voorbeelden van financiële activa die snel tot 99 procent van hun waarde verliezen in een flitscrash. Een opvallend recent voorbeeld is de flitscrash van juli 2017 van Amazon Inc., een van de meest waardevolle bedrijven ter wereld wat betreft marktkapitalisatie, dat in korte tijd 87 procent van zijn waarde verloor in de aftermarket-handel.
Door de eliminatie van de menselijke factor in handelsbeslissingen zijn IT-afdelingen uitgegroeid tot het belangrijkste aspect van beurshandelaren, waarbij miljoenen aan programmeurs worden betaald om computercode te schrijven voor transacties die concurrenten milliseconden te snel af moeten zijn. Dit is overigens geen overdrijving. Want wat valt er nog te exploiteren wanneer concurrentie in tijdseenheden van miljoenste seconden berekend wordt? Het door Marx voorspelde moment kon weleens dichtbij zijn.
De zorg van analisten is dat deze extreem complexe high-speed computersystemen direct aan de banksystemen van alle ontwikkelde landen zijn gekoppeld, maar de onderliggende computerarchitectuur en software van de banksystemen vele decennia oud is. Het is de vraag hoe deze twee systemen samen zouden kunnen functioneren in geval van een aanzienlijke crash of een opeenvolgende reeks computerfouten. Veel van de rijkdom van de wereld is ‘digitaal’ en na een ernstige crash zal de realiteit blijken te ontbreken. Deze ‘rijkdom’ is slechts een reeks elektronische cijfers in de virtuele wereld, misschien ondersteund door één echte voor elke honderd digitale dollars (of welke valuta dan ook). Zoiets gebeurde in 2013 met het banksysteem van Cyprus, maar het wereldwijde systeem bleef overeind terwijl klanten ongeveer 50 procent van hun banktegoeden verloren. Maar als een groot deel van het wereldwijde systeem het laat afweten, zullen de financiële verliezen aanzienlijk groter zijn.
Maitreya heeft al jaren geleden een financiële crash voorspeld en een einde aan deze zelfzuchtige wereldeconomie. Evenals met de val van de Berlijnse Muur worden we op een dag wellicht wakker in een geheel nieuwe situatie. Er is geen makkelijke manier om van het systeem dat we nu hebben naar een nieuw en beter te gaan. Maar het verlies van illusoire digitale rijkdom, vooral door degenen die geld met geld verdienen, zou de wereld misschien rustiger en sneller naar een eerlijker economisch systeem kunnen leiden dan de pijnlijke bekende crashes van aandelenmarkten, en vooral onder Maitreya’s leiding.
In een dergelijk scenario zou het voor de regeringen van de wereld niet zo moeilijk zijn om een bepaald basisniveau van liquiditeit voor hun economieën aan te houden, hetzij in de vorm van gedrukte valuta (zoals iedereen een dagelijks pinbedrag toestaan) of door de liquiditeit van banken tot een bepaald niveau aan te vullen, bijvoorbeeld tot aan de diverse vastgestelde overheidsgaranties, zodat geld opnieuw door de economie kan gaan rollen. Geld zelf is niet het probleem, maar de speculatie ermee die economische verstoringen veroorzaakt en misinvestering tot het niet-productief gebruik ervan en tot een wereldwijde casino-achtige gokcultuur leidt. Een snelle digitale crash, zoals hierboven beschreven, waar speculaties wereldwijd uit de economie worden gewerkt, zou regeringen dwingen om snel aan de echte behoeften van haar burgers te voldoen, zoals huisvesting, voedsel, gezondheidszorg en onderwijs. Het voorzien in deze vereisten zal het voornaamste doel van overheden worden.

* De 1-procent: de rijkste één procent van de bevolking.