interview met Edna Adan Ismail door Jason Francis

Het Edna Adan Hospital is een ideële organisatie gevestigd in Hargeisa, de hoofdstad van de republiek Somaliland. Het Edna Adan werd in 2002 opgericht als kraamkliniek en is sindsdien uitgegroeid tot een groot ziekenhuis waar mensen uit heel Somalië en uit buurlanden naar worden doorverwezen. Het werkt ook samen met het ministerie van Volksgezondheid, UNICEF en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om medische beroepskrachten op te leiden, waaronder verpleegkundigen, vroedvrouwen, laboranten en apothekers.

Somaliland, gelegen in het noordwesten van Somalië, heeft een bevolking van 3,5 miljoen mensen. Wat voorheen bekend stond als het Britse Protectoraat Somaliland, ging in 1960 samen met de voormalige Italiaanse kolonie Somalië tot het land Somalië. Maar na een langdurige burgeroorlog verklaarde het zich in 1991 tot een onafhankelijke staat en heeft het een democratisch gekozen regering. Somaliland wordt internationaal erkend als een autonome regio van Somalië.
Het Edna Adan ziekenhuis werd door dr. Edna Adan Ismail opgericht en zij is nog altijd de directeur. Ze is ook de grondlegger van de Somaliland Family Health Association. Na haar pensionering bij de WHO heeft ze haar pensioen en andere activa gedoneerd om het ziekenhuis te bouwen en de ernstige gezondheidsproblemen aan te pakken die het leven van vrouwen en kinderen in de Hoorn van Afrika in gevaar kunnen brengen. Jason Francis interviewde Edna Adan Ismail voor Share International.

Share International: Kunt u een beeld schetsen van het leven in Somaliland en de problemen waar de bevolking economisch en op gebied van de gezondheidszorg mee te maken heeft?
Edna Adan Ismail: Voorafgaand aan de afscheiding van het voormalige Britse Somaliland van het voormalige Italiaanse Somalië [de onafhankelijkheidsverklaring van Somaliland in 1991] had onze bevolking 31 jaar lang te maken met verwaarlozing doordat ziekenhuizen, scholen, huizen en het economisch potentieel door Somalië in hun ontwikkeling werden belemmerd.
En als je bedenkt dat het land tussen 1982 en 1991 door de regering van Somalië tot de grond werd verwoest, begrijp je hoezeer de basisgezondheidszorg en het onderwijs hebben geleden. Bovendien liepen het aantal slachtoffers en de schade ook na het staken van de vijandelijkheden nog op als gevolg van landmijnen en met opzet verontreinigde waterputten en reservoirs. Nog schadelijker zijn de economische en politieke blokkade en isolement die Somaliland 27 jaar heeft doorstaan omdat zijn soevereiniteit niet werd erkend. Het is een soevereiniteit waar de bevolking van Somaliland ten volste recht op heeft.

SI: Wat inspireerde u om het Edna Adan Ziekenhuis te stichten?
EAI: Ik had het unieke voorrecht om een opleiding te volgen, ontving een beurs om in Groot-Brittannië te studeren en keerde in 1961 als eerste en enige verpleeg- en verloskundige terug naar Somaliland en zag in die tijd hoe goed gezondheidsdiensten functioneerden. Helaas, na de unie met Somalië, verslechterde het, werd Somaliland aan zijn lot overgelaten, raakte het in verval en werd toen volledig verwoest door de lange burgeroorlog.
Als VN-vertegenwoordiger van de WHO in de republiek Djibouti werd ik in juli 1991, twee maanden nadat Somaliland zich van Somalië had afgescheiden, als waarnemer naar mijn thuisland gestuurd. Tijdens die missie was ik van dichtbij getuige van de totale vernietiging van het land. Dat bracht me ertoe terug te komen naar Somaliland en alle kennis en middelen te delen die ik tijdens mijn carrière bij de WHO heb mogen ontvangen.
Omdat ik ook een paar jaar na mijn eerste bezoek aan mijn verwoeste vaderland met pensioen zou gaan, besloot ik dat ik die droom werkelijkheid zou maken. Om mijn droom waar te maken, incasseerde ik mijn VN-pensioenuitkeringen, repatriëringsbijdrage, verkocht de spullen die ik niet langer nodig had of niet kon gebruiken in Somaliland, zoals mijn Mercedes, sieraden en dingen die ik op enig moment mooi, aantrekkelijk of modieus had gevonden. Dit alles werd omgezet in contanten. Daarmee kwam ik thuis en bouwde het ziekenhuis.
Mijn grootste inspiratie deed ik op wanneer ik tijdens mijn missies naar Somaliland ziekenhuisafdelingen bezocht waar ik ooit in een totale staat van vernietiging had gewerkt en die het toevluchtsoord vormden voor zieken die elders geen verpleging of medische zorg kregen.

De mensen dienen

SI: Hoeveel mensen bedient uw ziekenhuis?
EAI: Het ziekenhuis werd gebouwd in een arm gebied in de stad Hargeisa waar nog nooit eerder een ziekenhuis was geweest. Het gebied dat officieel door het ziekenhuis wordt bediend, beslaat ongeveer een derde van de bevolking [van 1,1 miljoen] van Hargeisa. Onze patiënten komen echter uit alle uithoeken van de stad, maar ook uit andere regio’s en districten van Somaliland en daarbuiten, tot Somalië, Ethiopië en Djibouti toe.
Ik hoop dat deze uitbreiding te danken is aan de kwaliteit van de zorg die we de patiënten bieden en omdat we het enige ideële ziekenhuis in Somaliland zijn. Een aantal arme patiënten wordt gratis behandeld, met name zwangere vrouwen die problemen hebben, of kinderen in een noodsituatie.
….

Prestaties en resultaten

SI: Wat beschouwt u als de belangrijkste successen van het ziekenhuis sinds de oprichting in 2002?
EAI: Het opleiden van een groot aantal gezondheidswerkers, vrouwen in staat stellen posities te verwerven als ervaren beroepskrachten in de gezondheidssector, zoals chirurg, arts, verloskundige, verpleegkundige, en als beroepskrachten in de openbare gezondheidszorg en dergelijke. We hebben de status van vrouwen verbeterd.
In 2002 had 98 procent van de vrouwen die we hielpen met bevallen, type-3 VGV [vrouwelijke genitale verminking]. Nu is dat cijfer gedaald tot 70 procent. Het bewijst dat VGV voor het eerst terugloopt.
Tussen 2002-2006 was ik Somalilands eerste vrouwelijke kabinetsminister en dit heeft deuren geopend voor veel vrouwen om benoemd te worden tot kabinetsfuncties en om regeringsafdelingen te leiden.

SI: Hoe was het voor u persoonlijk om door de jaren heen mensen in nood te kunnen dienen?
EAI: Het was een zeer verheugende en vaak nederige ervaring dat we met zo weinig zo veel konden bereiken. Deze prestaties hebben mijn verwachtingen ver overtroffen. Mijn visie was om een kleine kraamkliniek op te zetten! Het was absoluut het hoogtepunt van deze ervaring om als 13e van de beste ziekenhuizen in Afrika te zijn gerangschikt. Bovendien is het een grote eer dat de Edna Adan Universiteit behoort tot de drie grootste universiteiten van Somaliland, vooral omdat het de enige universiteit is die door een vrouw is gesticht.
Internationaal heeft het ziekenhuis mijn land op de kaart gezet, de vrouwen van Somaliland op de kaart gezet en het belang van moeder- en kindzorg op de kaart gezet.
En het heeft hoop en bemoediging gegeven aan velen die zich anders hopeloos zouden hebben gevoeld.
Het talent en de capaciteiten die bij veel van onze afgestudeerden tevoorschijn zijn gekomen, hebben hen aangemoedigd te weten dat ze alles kunnen volbrengen en hun maximale potentieel kunnen bereiken. Ze zullen niet worden tegengehouden eenvoudig omdat ze vrouw zijn en in een land wonen dat politiek niet wordt erkend en dat door een langdurige burgeroorlog is verwoest.

Meer informatie: ednahospital.org