Red de planeet: redenen voor hoop

“We kunnen betere groei en een beter klimaat realiseren. Het wordt tijd dat we daadkrachtig reguleren, innoveren, regeren en investeren in een eerlijkere, veiligere en duurzamere wereld” –Felipe Calderon, voormalig president van Mexico.

Het Intergouvernementele Panel inzake Klimaatverandering van de VN (IPCC) heeft op 8 oktober 2018 zijn vijfjaarlijkse rapport uitgebracht. Met bijdragen van duizenden klimaatdeskundigen bevat het rapport afschrikwekkende waarschuwingen en roept op tot “drastische maatregelen”. Hoewel de huidige politieke context weinig goeds belooft – met de terugtrekking van de VS uit het klimaatakkoord van Parijs bijvoorbeeld – zijn er tegelijkertijd redenen voor optimisme en hoop.
De extreme weersomstandigheden die de wereld het afgelopen jaar heeft gezien, zijn onmiskenbare waarschuwingssignalen: droogte, tsunami’s, recordtemperaturen, het smelten van het poolijs. Het is duidelijk dat er iets catastrofaal mis is. Klimaatverandering is realiteit en menselijk handelen is er de oorzaak van. Bijzonder verontrustend zijn de ‘kantelpunten’, wanneer sommige effecten van het broeikaseffect onomkeerbaar worden. Volgens VN secretaris-generaal António Guterres is klimaatverandering “het bepalende probleem van onze tijd”. Kan de wereld het broeikaseffect tot 1,5^oC beperkt houden om meer rampspoed te voorkomen?
De wetenschappers hebben hun werk gedaan: het is aan de politici om te handelen en aan de mensen om te eisen dat ze handelen. In december zal de VN Klimaatveranderingsconferentie van 2018 (COP24) bijeenkomen in Polen om het Akkoord van Parijs te vervolgen met een reeks regels voor het verminderen van uitstoot; het gaat erom of er politieke wil bestaat om zich aan deze regels te houden.
China heeft, in tegenspraak met pessimisme, grote vooruitgang geboekt op het gebied van hernieuwbare energie en uitstootreductie en India pakt zijn schadelijke luchtvervuiling aan. De kosten van hernieuwbare energie wereldwijd zijn drastisch gedaald en voor ontwikkelingslanden is duurzame energie de sleutel tot hun toekomstige welvaart. Achim Steiner, leider van het Ontwikkelingsprogramma van de VN, zegt dat de afgelopen jaren “buitengewone vooruitgang” is geboekt in koolstofarme energie en dat mondiale investeerders voor ontwikkelingslanden een CO₂-arme toekomst tegemoet zien.
Christiana Figueres, hoofd van het klimaatorgaan van de VN ten tijde van de gesprekken in Parijs, wijst erop dat de technische middelen voor het voorkomen van catastrofes op dit moment bestaan – het gaat om de politieke wil. Zij schrijft:
“Ik moedig alle beleidsmakers aan om een gedegen overzicht te maken van wat er is bereikt … en de moed te verzamelen om nu veel krachtiger signalen af te geven.
“Ik moedig bedrijven en financiële instellingen aan om een evaluatie te maken van de risico’s die ze veroorzaken door hun producten, diensten en beleggingsportefeuilles niet koolstofvrij te maken.
“En ik moedig al die personen aan die het voorrecht en het democratische recht hebben om te stemmen, aandachtig kennis te nemen van het bewijsmateriaal dat vandaag door het IPCC wordt gepresenteerd, om er in hun persoonlijke leven naar te handelen en op verantwoorde wijze te stemmen. We moeten een betere, meer welvarende toekomst winnen.” (Bron: The Guardian, VK)