door Michel Marmillion (ingekort)

Pierre Rabhi is een bescheiden man die een van de leidende figuren in de ecologische beweging in Frankrijk is geworden en tegenwoordig een enorme populariteit geniet. Zijn vroege jaren bevatten alle kiemen voor zijn latere dienstbare leven, niet alleen op agro-ecologisch gebied, maar ook voor fundamentele sociale verandering en een nieuwe benadering van het leven.
Pierre Rabhi (geboren als Rabah Rabhi) werd in 1938 geboren in een oase in de woestijn van zuidelijk Algerije. De eerste jaren van zijn leven bracht hij door in een traditionele samenleving in nauw contact met de aarde. De activiteit daar was grotendeels gericht op landbouw, met een gevoel van eerbied voor de natuur en de voedende grond die het leven van mens en dier mogelijk maakte.
Nadat hij op 4-jarige leeftijd zijn moeder verloor, werd het jonge kind toevertrouwd aan een Frans echtpaar dat in de buurt woonde, omdat zijn vader geen toekomst voor hem zag in zijn geboorteplaats. Zijn pleegouders namen hem later mee naar Frankrijk, waar hij zijn middelbaar onderwijs voltooide en enige tijd als ongeschoold arbeider in de industrie werkzaam was. Voor hem voelde dit bestaan als een gevangenis en daarom probeerde hij de stad te verlaten en zich als boer op het platteland te vestigen. Om dit te kunnen doen, moest hij enkele jaren studeren en werken in de landbouw om in aanmerking te komen voor een banklening. In die periode was hij getuige van de verwoesting van de bodem en de natuur door de pesticiden en kunstmest die hij op het land moest verspreiden; tot zijn verbijstering moest hij deelnemen aan de vergiftiging van de aarde die de mensheid voedt.

….
Toen hij bijna 40 was, probeerde hij de ervaring die hij op zijn landbouwgrond had opgedaan te delen met behoeftige bevolkingsgroepen in Afrika om hen te helpen woestijnvorming te stoppen en zelfvoorziening te ontwikkelen door middel van landbouw voor eigen gebruik. In 1981 bracht dit hem naar Burkina-Faso, waar hij door de regering van Thomas Sankara werd gevraagd zijn kennis te delen met de plattelandsbevolking. Hij ging door met verschillende trainingsprogramma’s voor lokale boeren in Marokko, Palestina, Algerije, Tunesië, Senegal en een aantal andere landen in Afrika en Europa. Overal waar hij kwam, was zijn doel dorre gronden vruchtbaar te maken, hulpbehoevende bevolkingsgroepen te helpen zelfvoorzienend te worden en verzoening tussen mensen en moeder Aarde te bevorderen.

….
Maar agro-ecologie is niet alleen een verzameling technieken. Het omvat ook een levensfilosofie die een aantal van de urgentste problemen van de mensheid probeert op te lossen. Voor Pierre Rabhi is de moderne mens steeds meer geïsoleerd en vervreemd geraakt van de natuur en heeft hij geen contact meer met de omstandigheden die cruciaal zijn voor zijn leven en welzijn. Rijke landen bieden een overvloed aan technologische artefacten en hun sociale systemen bevorderen een onverzadigbare honger naar consumptiegoederen waardoor de bevolking nooit tevreden is. Terwijl kalmeringsmiddelen recordverkopen bereiken, lijkt geluk degenen altijd te ontgaan die gevangen zitten in het net van deze uiterst oppervlakkige en zelfs misleidende manier van leven.
Het psychologische tegengif voor deze situatie van afhankelijkheid van buitensporig materialisme is wat Pierre noemt vrijwillige eenvoud of ‘vreugdevolle soberheid’ (in het Frans ‘la sobriété heureuse’). Zijn uitgever verwachtte van zijn boek over dit onderwerp 3000 of 4000 exemplaren te verkopen, maar het werden er meer dan 300.000, wat laat zien dat het publiek openstaat voor zijn ideeën. Zuinigheid, zoals hij het bedoelt, is geen soberheid, nog minder ontbering, maar een innerlijke houding van tevredenheid met de voldoening van de essentiële behoeften, van openstaan voor het leven en genieten van de schoonheid ervan, en voorrang geven aan het zijn boven het hebben.
Een zuinige houding wordt niet alleen gezien als levensethiek, maar ook als een daad van verzet tegen het heersende sociaaleconomische systeem, een politieke keuze ten gunste van de aarde, van delen en gelijkheid.