Occupy Wall Street: de ‘Amerikaanse Herfst’
Occupy Wall Street (“Bezet Wall Street”), de democratische opleving die door de Arabische Lente is geïnspireerd en door sommigen wel de “Amerikaanse Herfst” wordt genoemd, begon op 17 september 2011 met enkele honderden mensen vanuit de hele Verenigde Staten die hun kamp opzetten in het Zucotti-park, een stuk privé-grond bij het hart van Wall Street in New York-Stad, voorheen Liberty Plaza-park genaamd. Dagen en nachten achtereen scandeerde de losjes georganiseerde groep leuzen en zwaaide met borden om te protesteren tegen sociale ongelijkheid, de redding van banken en de hebzucht van ondernemingen. De groep, die geen leider heeft, vormde het park om tot hoofdkwartier en nam in “algemene vergaderingen” beslissingen op basis van consensus. Zij noemde zichzelf de “99 procent”, een verwijzing naar het percentage Amerikanen dat lijdt, terwijl slechts 1 procent rijker geworden is. In het begin besteedde de pers er nauwelijks aandacht aan.
Maar na twee weken ‘bezetting’, een grote toename van het aantal deelnemers en een mars over de Brooklyn-brug waarbij 700 mensen werden gearresteerd, begonnen de media de beweging serieuzer te nemen.
Nadat vakbonden uit de vervoerssector, het onderwijs en de zorg, plus maatschappelijke groeperingen zich hadden aangesloten, wat op 5 oktober culmineerde in een mars van duizenden mensen vanaf het Occupy Wall Street kampement in het financiële district naar het gerechtsgebouw op het Foley-plein, werd er eindelijk aandacht aan besteed. Met reportages van alle grote omroepen en op de voorpagina van de New York Times begon de anti-hebzuchtboodschap van Occupy Wall Street gehoord te worden.
Hun officiële verklaring gaf een opsomming van veel klachten waaronder de almaar aanhoudende ongelijkheid, de redding van zeer grote banken met belastinggeld, het blokkeren van alternatieve energiebronnen, de nauwe band tussen speciale belangengroepen en politici die hen juist moeten reguleren en het opzettelijk verspreiden van verkeerde informatie door controle van de media.
Als inleiding op hun verklaring stelden ze: “Terwijl we in solidariteit samenkomen om uitdrukking te geven aan een gevoel van grootschalige onrechtvaardigheid moeten we niet uit het oog verliezen wat ons heeft samengebracht. We schrijven dit zodat alle mensen die zich onbillijk behandeld voelen door de macht van bedrijven over de hele wereld, kunnen weten dat we jullie bondgenoten zijn.
“Als één volk, in eenheid, onderkennen we de realiteit: dat de toekomst van het menselijk ras de samenwerking van zijn leden vereist; dat ons systeem onze rechten moet beschermen en dat het bij de ontaarding van dat systeem aan ons als individuen is om onze rechten en die van onze naasten te beschermen; dat een democratische regering haar rechtmatige macht aan het volk ontleent, maar dat ondernemingen geen toestemming vragen om rijkdommen aan mensen en de Aarde te onttrekken; dat ware democratie niet bereikt kan worden wanneer het proces door economische macht bepaald wordt. We richten ons tot jullie in een tijd waarin bedrijven – die winsten boven mensen stellen, eigenbelang boven rechtvaardigheid en onderdrukking boven gelijkheid – onze regering besturen. We zijn hier vreedzaam bijeengekomen, wat ons recht is, om deze feiten kenbaar te maken.”
Over de boodschap van de demonstraties schreef columniste Betsy Reed in het tijdschrift The Nation: “Wat willen deze bleke, boze jongeren nu eigenlijk? Als je een uur of twee op het Liberty Plaza doorbrengt, zoals ik het afgelopen weekend deed met mijn achtjarige dochter, is het duidelijk genoeg. Zij heeft het begrepen, met name van de borden waarop stond: “Leer je kinderen samen te delen.”
De beweging heeft zich over tientallen steden in de VS verspreid. Mensen verzamelden zich bij het gemeentehuis in Los Angeles, bij de Federal Reserve Bank in Chicago, bij het bankgebouw van JP Morgan Chase in Houston en ook in St. Louis, Dallas, Philadelphia en op veel andere plaatsen.
Volksvertegenwoordigers van de Democraten beginnen de Occupy Wall Street protesten te omarmen, met steun uit de staten Arizona, Minnesota, Vermont, Ohio, New York en Connecticut. Een van hen zei: “De zwijgende massa zwijgt niet langer. Ze strijden om stem te geven aan de moeilijkheden die de gewone Amerikanen treffen.” Zelfs president Obama heeft aangegeven dat hij de protesten heeft gevolgd en van mening was dat de protesten een “breed gevoelde frustratie” onder de Amerikanen laten zien over het financiële systeem van de VS.
Het valt nog te bezien of de beweging haar energie in werkelijke politieke macht kan omzetten. Cornel West, Amerikaans filosoof, auteur en hoogleraar aan de Princeton universiteit, lijkt te denken dat ze daartoe in staat is. “We hebben het hier over groeiend politiek bewustzijn… Het is een democratisch proces, het is een geweldloos protest, maar het is een revolutie.” Misschien is het zoals columnist van de New York Times Paul Krugman schreef: “Als de protesten enkele politici ertoe aanzetten dat te doen wat ze eigenlijk al hadden moeten doen, dan zal Occupy Wall Street een doorslaand succes zijn.”
De grote omvang van de groeiende beweging werd misschien het best tot uiting gebracht door Katie Davison, een van de betogers die bij het mediacentrum van Occupy Wall Street betrokken is en er vanaf het begin bij is geweest. In een interview voor Russia Today TV zei ze: “Boven alles denk ik dat er een gevoel is dat dit werkelijk iets baanbrekends kan zijn, dat we echt iets kunnen veranderen … de wereld kunnen veranderen.” (Bron: Russia Today TV; Democracy Now, New York Times, The Nation, VS)

Mondiale actiedag
Over de hele wereld zijn protesten ontstaan in solidariteit met de Occupy Wall Street-beweging, daarbij ook gebruik makend van de leus “Wij zijn de 99%”.
Voor 15 oktober 2011 werd een ‘Wereldactiedag’ gepland. Bij het ter perse gaan van Share International werden er ‘planningsbijeenkomsten’ gehouden in 1320 plaatsen overal ter wereld, waaronder steden in Denemarken, Nederland, België, Griekenland, Duitsland, Nieuw-Zeeland, Ierland, Canada, het VK, Australië, Chili, Argentinië, Uruguay, Zuid-Afrika, Oeganda, Marokko, Irak, Libanon, Israël, Roemenië, Servië, Bosnië, Hongarije, Oostenrijk, Italië, Frankrijk, Slovenië, Tsjechië, Polen, Noorwegen, Finland, IJsland, Venezuela, Colombia, Peru, Costa Rica, India, China, Japan, de Filippijnen en Thailand.
Een kleine selectie uit de voorgenomen protesten in Europa:
Nederland – De spontane groepering van mensen die zich als een lopend vuur over Amerika en de rest van de wereld heeft verspreid, heeft op 15 oktober 2011 geleid tot Occupy Den Haag, in solidariteit met Occupy Wall Street en de rest van de Occupy-beweging en de Global Change-beweging.
Hoewel de organisatoren aangeven geen kant-en-klare oplossingen te hebben, willen ze een duidelijke boodschap uitzenden richting politici en banken dat ze hun verantwoordelijkheid moeten nemen. “Nederlandse politici zijn te passief en wijzen te snel naar anderen,” aldus Robin van Boven, zegsman van Occupy Den Haag. “Het protest biedt ruimte voor een scala aan opvattingen en belangen, variërend van de economische crisis tot de Libische opstand. Het punt is dat we willen dat mensen zich van de huidige problemen bewust zijn en samen met ons naar oplossingen zoeken. We denken dat politici tot op dit moment te weinig actie hebben ondernomen.”
Tegelijk met de protesten in Den Haag verzamelen zich ook actievoerders in Amsterdam om hun stem te laten horen voor “ware democratie, een rechtvaardiger samenleving met samenwerking en bewustwording als sleutelwoorden”, zoals op de website van de beweging staat. (Bron: occupydenhaag.org)
Spanje – Op 17 september 2011 zette de Spaanse Indignados-beweging een gecoördineerde actie op touw met als slogan Toma las Bolsas (“Bezet de Beurzen”); in Barcelona, Madrid, Valencia, Bilbao en Las Palmas werd voor de beurzen betoogd tegen speculatie en voor solidariteit met de Occupy Wall Street-beweging. (Bron: SI-correspondent, Spanje)
Duitsland – In Duitsland stonden in Berlijn en Frankfurt voor 15 oktober 2011 campagnes gepland zoals die van de Occupy Wall Street-beweging. (Bron: Die Zeit, Duitsland)
België – Zoals bericht in het oktobernummer van Share International zijn de “Indignados” (de Verontwaardigden) op weg gegaan voor een tocht door Europa, van Spanje naar Brussel, waar ze van plan zijn zich aan te sluiten bij actievoerders uit andere Europese landen om een enorme demonstratie te formeren bij het hoofdkwartier van de Europese Unie in Brussel. Veel Indignados die in Brussel zijn aangekomen, maakten zich op om de groeiende wereldwijde protesten op 15 oktober te ondersteunen. Sommige betogers zijn aangehouden omdat kamperen in openbare parken verboden is. “Wat ons onderscheidt zijn onze openbare debatten, onze werkgroepen – niet onze tenten,” zei een van de demonstranten. (Bron: De Standaard, België)
Engeland – De pas gevormde groep Occupy London Stock Exchange organiseert een protestmanifestatie  in de City of London, het financiële centrum van Londen, beginnend op 15 oktober. Een van de organisatoren, James Alexander Fancourt, voerde aan dat de protesten gericht waren tegen “toenemende sociale en economische onrechtvaardigheid in dit land… Sinds de financiële crisis heeft de regering de handhaving van de status quo zeker gesteld en de mensen die de crisis veroorzaakten er ongestraft van af laten komen, terwijl er omgekeerd voor gezorgd is dat de bevolking van dit land de prijs betaalt, in het bijzonder de meest kwetsbaren. Wat we gemeenschappelijk hebben is dat we de andere 99 procent zijn, dat we Mensen boven Winst willen stellen, dat we onze stem laten horen tégen hebzucht en corruptie en vóór een democratische en rechtvaardige samenleving. En dat doen we op een geweldloze en vreedzame manier.” (Bron: The Telegraph, VK)
Zie voor meer informatie: OccupyTogether.org