Interview met Charles Eisenstein (deel twee) – fragment
door Felicity Eliot

In het eerste deel [SI, jan./feb. 2019] sprak Charles over zijn nieuwe boek Climate: A New Story (“Klimaat, een nieuw verhaal”) en over een andere benadering van zorg voor het milieu. Zijn oproep voor een verschuiving in ons wereldbeeld, in ons denken over hoe wij, de mensheid, omgaan met elkaar en al het leven op onze planeet leidde het interview naar de noodzaak van een vergelijkbare verandering in de manier waarop we onszelf en het leven definiëren. Aan het eind van deel een gaf Charles aan hoe we door ons gedrag tegenover anderen radicale politieke en sociale veranderingen kunnen bewerkstelligen; door anderen er op te wijzen dat ‘we in hetzelfde schuitje zitten’; dat het universum op liefde en ruimhartigheid draait. “Laat ik voor mezelf spreken. Telkens wanneer ik ruimhartigheid of onvoorwaardelijke liefde zie of ervaar, ontspant het mij om hetzelfde te doen. En wanneer genoeg van ons dat doen, brokkelt de basis van alle systemen van afgescheidenheid af.”

Share International: Eigenlijk vallen ze al uiteen, denk je niet? We hebben deze nieuwe manier van denken en zijn al zo lang als ‘alternatief’ bestempeld en sinds decennia (misschien sinds de jaren 80) is erom gelachen. Maar nu komt het terug, sterker dan voorheen, misschien omdat de ineenstorting van onze ecologische, politieke en economische systemen nu zo duidelijk is.
Charles Eisenstein: Ja. En het grootste gevaar voor deze beweging, de groei van bewustzijn, is nu dat ze kan worden omgekocht en afgeleid om meer van hetzelfde te blijven, alleen in een nieuwe vorm. De manier waarop dat gebeurt is door je te laten verleiden iemand te haten. Dus terwijl mensen hun haat en afscheiding vroeger misschien op raciale minderheden richtten, gaat het nu tegen blanke racisten of mensen die de klimaatverandering of overheersing door het bedrijfsleven ontkennen. De fundamentele denkwijze is dat je het probleem van de wereld kunt oplossen als je de juiste slechterik kunt identificeren en de slechterik kunt verslaan. Eigenlijk hebben we het over een oorlogsmentaliteit.

SI: Ik herinner me een artikel dat je schreef, “De Verkiezing: van haat, verdriet en een nieuw verhaal” (Share International december 2016) kort na de verkiezing van president Trump over de noodzaak om niet op zoek te gaan naar zondebokken en het gebruikelijke te doen, zoals je zegt, ‘de slechterik vinden’, omdat het ons allemaal vervreemdt van ‘de ander’ en daarom van het geheel.
CE: In veel opzichten zie ik in mijn land dat de situatie veel slechter wordt wat maatschappelijke polarisatie betreft. Beide partijen zijn het erover eens dat het probleem de andere kant is. En zoals in het klimaatdebat krijg je uiteindelijk deze luidruchtige polariserende discussies, terwijl de dieperliggende kwesties worden genegeerd en intensiveren. Het werk dat we dus moeten doen, ligt op een heel diep niveau. We zien deze polarisatie heviger worden en de manier waarop het verhaal gecontroleerd wordt, waarin zelfs informatie eerst beoordeeld wordt of het onze kant of hun kant dient en het er niet toe doet of het waar is of niet. Het criterium lijkt te zijn: ‘Dient het ons verhaal?’ en als je deze houding in twijfel trekt: ‘Nou, dan moet je wel van de andere kant zijn!’ En als je de vooronderstellingen van dit verhaal in twijfel trekt, dan moet je ‘een pacifist zijn’.
…