De strijd tegen Alzheimer
door Chantal Piganeau
De ziekte van Alzheimer is een ziekte die het zenuwstelsel aantast en momenteel als ongeneeslijk wordt beschouwd. Er lijkt tot nu toe geen effectieve behandeling gevonden te zijn. In 2014 poneerde dr. Dale Bredesen, hoogleraar neurologie aan de Universiteit van Californië in Los Angeles (UCLA) een vernieuwende hypothese: wat als de ziekte veroorzaakt werd door een combinatie van chronische stress en ernstige tekorten die met onze moderne levensstijl te maken hebben?
Hij zette een experiment op voor 10 patiënten met de diagnose eerste tekenen van Alzheimer. Hij bood hun een op de persoon toegesneden programma aan om hen te helpen hun gewoonten en levensstijl weer in evenwicht te brengen. Na zes maanden waren de verkregen resultaten meer dan overtuigend. Na afronding van het programma hadden acht patiënten die relatief lichte symptomen vertoonden, hun verloren vermogens volledig herwonnen. Ze voelden zich zelfs beter dan voor de eerste symptomen van de ziekte zich aandienden. Zes van hen konden weer aan het werk. Door het programma gedurende langere tijd te volgen werden ze volkomen genezen.
Bij Alzheimer in de beginfase konden de symptomen derhalve teruggedraaid worden als de patiënten hun gedrag veranderden.
Dit roept vragen op over onze levensstijl en over de hoofdoorzaken van de ziekte van Alzheimer. In zijn boek Guérir Alzheimer: Comprendre et agir à temps [“Alzheimer genezen: tijdig begrijpen en handelen”; nog niet in het Engels verkrijgbaar] legt dr. Michael Nehls uit hoe de ziekte ontstaat en ze in de beginfase kan worden voorkomen en genezen.
Hoe werkt het geheugen?
Het begint allemaal met de hippocampus en zijn rol. [De hippocampus ligt onder de hersenschors.] Gedurende de dag verzamelt deze kleine structuur de informatie die tijdens de diepe slaap ’s nachts doorgestuurd zal worden naar het gebied van het lange-termijngeheugen.
Teneinde de onmiddellijke herinneringen duurzaam te maken voordat ze gearchiveerd worden, wordt een stofje geproduceerd, genaamd bèta-amyloïde. De hippocampus verschaft dus een gebied voor tijdelijke opslag. Maar, hij blijft de beheerder van de informatie voor het terughalen van de herinnering, zodat wat we eerder leerden weer opgeroepen kan worden. De hippocampus heeft dus een fundamentele rol voor het geheugen.
Om elke dag meer informatie te kunnen opslaan, produceert de hippocampus voortdurend nieuwe neuronen – op elke leeftijd. Deze gloednieuwe neuronen kunnen alleen in het bestaande netwerk geïntegreerd worden als ze aangesproken worden. En dus is het essentieel dat we ons leervermogen gebruiken om de neurogenese [de productie van nieuwe neuronen] te stimuleren en profijt te hebben van nieuwe verbindingen.
De hippocampus kan informatie beter vastleggen wanneer de leeromstandigheden positief zijn. De plaats en het moment waarop we informatie ontvangen, evenals de emotionele associatie die we op dat moment ervaren, zijn alle cruciaal. Hoe betekenisvoller de nieuwe informatie is, hoe meer betrokken we ons voelen, hoe makkelijker het is deze herinnering op te roepen. Om te kunnen werken heeft de hippocampus menselijke interacties, samenhang en vriendelijkheid nodig.
Chronische stress en tekorten
Hoe meer ons lichaam aan stress bloot staat, hoe meer bèta-amyloïde de hersenen afscheiden, wat normaal tijdens de slaap wordt afgebroken. Wanneer de ziekte zich manifesteert in steeds duidelijker geheugenverlies laten de hersenen hogere niveaus bèta-amyloïde zien, die hun functies verlammen. Bij een overmaat aan bèta-amyloïde-productie wordt het giftig en breken de hersenen het niet langer af. Een definitieve diagnose wordt gesteld door de hersenen in beeld te brengen (brain imaging). Het is ook duidelijk dat er geen neurogenese meer plaatsvindt. De ziekte van Alzheimer begint langzaam, met een progressieve ontregeling van de hippocampus die jaren kan duren. Ons fysieke lichaam ondergaat chronische stress ten gevolge van vervuiling en de consumptie van steeds meer kunstmatig voedsel. Door onze verslaving aan beeldschermen (computers, mobiele telefoons) wordt het zenuwstelsel overmatig geprikkeld en voortdurend onderworpen aan een bombardement van kunstmatige en onsamenhangende stimuli.
Hoe dit proces te keren?
Fysieke activiteit – Beweging, met name lopen, stimuleert de activiteit van de hippocampus. Fysieke activiteit helpt de hersenen om de overmaat aan bèta-amyloïde af te voeren. Muizen waarin een ophoping van bèta-amyloïde geïnjecteerd werd, konden deze giftige substantie volledig afbreken door gewoon maar in een rad te rennen. Patiënten die door Alzheimer getroffen zijn, zagen dat hun mentale vermogens aanzienlijk verbeterden na een periode van aanmerkelijke fysieke activiteit. We begrijpen nu beter waarom mensen met Alzheimer vaak uit zichzelf rond gaan lopen, alsof ze proberen de hersenen te stimuleren. Omdat ze deze behoefte niet begrijpen, neigen veel verzorgingstehuizen ertoe hun zieke oudere bewoners op hun kamers te houden. In tehuizen waar ze vrij zijn om rond te lopen zoveel als ze willen en waar regelmatige fysieke activiteit wordt aangemoedigd, neemt agressief gedrag af en verloopt het ziekteproces langzamer. Dagelijkse fysieke activiteit was daarom onderdeel van het programma van dr. Bredesen voor de patiënten.
Juiste voeding voor het brein — Een gevarieerd voedselprogramma, met gezonde en vers bereide producten, natuurlijke voedingssupplementen en de dagelijkse inname van kokosolie, stelden dr. Bredesens patiënten in staat het tekort aan hersen‘voeding’ op te heffen.
‘Bewerkt’ voedsel, vol toegevoegde suikers, kan leiden tot de sluipende diabetes type 2. De hersenen kunnen de glucose die ze nodig hebben niet meer absorberen en krijgen dan te weinig voeding. Dit zou de hang naar zoetigheid van ouderen kunnen verklaren. Dit is een onbewuste poging om hun hersencellen die langzaam aan ondervoeding sterven, te stimuleren.
Welk voedsel voor de hersenen?
De lever kan vetten omzetten in ketonen, de vervangers van glucose. Ketonen kunnen de hersenen bereiken en voorzien van het benodigde voedsel. Dit is wat ons in staat stelt om in goede vorm te blijven wanneer we vasten.
Kokosolie, ingenomen als voedingssupplement, compenseert de tekorten in voedingsstoffen voor de hersenen. Ze stimuleert het vermogen van de lever om ketonen te produceren aanzienlijk. Kokosolie lijkt wat samenstelling betreft erg op borstvoeding. Het wordt in ziekenhuizen gebruikt om kinderen met ernstige epilepsie te genezen evenals hersentrauma’s van soldaten die in de oorlog gewond zijn. Dr. Mary Newport* deed onderzoek naar de voordelen van een dagelijkse inname van kokosolie om zieken te helpen. Patiënten getuigen van hun herstelde vermogens: hun hersenen, die nu op de juiste manier gevoed worden, beginnen weer te functioneren.
Rijkdom aan sociale interacties
Het programma van dr. Bredesen omvatte ook ondersteuning van patiënten bij de zingeving voor hun leven. Elke dag iets nieuws leren en een zinnige activiteit vinden om in mee te doen, waren onderdeel van het programma. Meer dan mechanische oefeningen is het de gevarieerde en actieve sociale interactie die de hippocampus stimuleert om weer te gaan functioneren. De nieuwe neuronen creëren verbindingen doordat ze aangesproken worden en worden zo in het bestaande netwerk geïntegreerd. Het zenuwstelsel slaagt er dus in om de tekorten ten gevolge van leeftijd te verzachten. Betrokken zijn bij een interessante leeractiviteit die afgestemd is op de interesses van de patiënt, in een ondersteunende en vriendelijke omgeving, hielp bij iedere patiënt de stimulans te herstellen om iets te doen wat voor hen waardevol was. Eenmaal uit hun isolement gekomen waren de patiënten in staat een kwaliteit van hun leven te herontdekken, die nog veel beter was dan ze ervoeren voordat ze ziek werden. Dit hele programma deed de regulerende en zelfhelende kracht van het menselijk lichaam herleven, en het herstelde op natuurlijke wijze functies van de hersenen die voorheen verstoord waren.
*Mary Newport, MD, schrijfster van Alzheimer’s Disease: What If There Was a Cure? The Story of Ketones (2e uitgave, april 2013) en The Coconut Oil and Low Carb Diet for Alzheimer’s, Parkinson’s and Other Diseases (september 2015). (Zie www.coconutketones.com)
